گنجور

شمارهٔ ۱۱۰ - پاسخ فرخ

شکر خداکه دوره غربت بسر رسید
رنج سفرگذشت و نعیم حضر رسید
روزی که رخت‌بستم‌از ایران سوی فرنگ
پنداشتم که عهد عقوبت بسر رسید
گفتم زمان خرقه تهی کردنست‌، خیز
رخت سفر ببند که وقت سفر رسید
اینک خدنگ حادثه از سینه برگذشت
وآسیب زخم آن به میان جگر رسید
دست از جهان بشوی و جهانی دگر بجوی
شاد آنکه زبن جهان به جهان دگررسید
لیکن قضا نبود، تو گفتی در این جهان
سهم بلابه بنده فزون زبن قدررسید
فرمان بازگشت به روح رمیده رفت
پروانهٔ بقا به تن محتضررسید
دستوری خلاصم از این زندگی نداد
آن کس که جان ازو به تن جانور رسید
جان به لب رسیده سوی سینه بازگشت
در چشم وگوش مژدهٔ سمع و بصررسید
شد منقطع هزینه دورعلاج من
زبن صرفه‌جوبی سره‌دولت به‌زر رسید
بویحیی ار برفت حکیمی به‌جای ماند
وآی ارگدا به دولت و اقبال و فر رسید
بالجمله رفت سالی و شش ماه بر فزون
کاندر سویش، لطف حقم راهبر رسید
بسیار صبرکردم و بسیار بردم رنج
تا درپناه صبر، نوید ظفر رسید
بشتافتم به خانه و در بستر اوفتاد
کزرنج ره براین تن نالان ضرر رسید
یک مه فزون بودکه هم اغوش بسترم
وامروز به شدم که ز «‌فرخ‌» خبر رسید
محمود اوستاد سخن آن که صیت او
از خاوران گذشته سوی باختر رسید
روح جواهری به جنان شادباد ازآنک
او را پسر چو فرخ فرخ سیر رسید
شاد این پسرکه پرورش از آن پدرگرفت
شاد آن پدرکه از عقبش این پسر رسید
دانشوران ز فضل و هنر بهره می‌برند
وز او هزار بهره به فضل و هنر رسید
کرد از بهار دعوت‌، فرخ به شهر خویش
در تیر مه که تیل میان سرخ دررسید
آباد باد خاک خراسان که هر مهی
نعمت در او ز ماه دگر بیشتر رسید
سرسبز باد تیل میان سرخ او، کز آن
خجلت به زعفران و گلاب و شکر رسید
نالانم ای رفیق و هراسانم از سفر
خاصه که ناتوانیم از این سفر رسید
ارجو که تندرست ببینم رخ ترا
کز روی فرخ توام اقبال و فر رسید
گفتم جواب چامهٔ «‌فرخ‌» که گفته است
«‌از دستگاه رادیو دوش این خبر رسید»

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شکر خداکه دوره غربت بسر رسید
رنج سفرگذشت و نعیم حضر رسید
هوش مصنوعی: خدا را شکر که دوران تنهایی و دوری به پایان رسید. زحمت سفر تمام شد و حالا به نعمت‌ها و آرامش حضور رسیدیم.
روزی که رخت‌بستم‌از ایران سوی فرنگ
پنداشتم که عهد عقوبت بسر رسید
هوش مصنوعی: روزی که از ایران به سوی اروپا رفتم، فکر می‌کردم که دوران سختی و مجازات به پایان رسیده است.
گفتم زمان خرقه تهی کردنست‌، خیز
رخت سفر ببند که وقت سفر رسید
هوش مصنوعی: گفتم که زمان رها کردن دنیا و زرق و برق آن فرا رسیده است، بنابراین آماده شو و بار و بنه سفر را ببند که وقت حرکت نزدیک است.
اینک خدنگ حادثه از سینه برگذشت
وآسیب زخم آن به میان جگر رسید
هوش مصنوعی: اینک تیر حوادث از قلب عبور کرد و آسیب آن به باطن جان رسید.
دست از جهان بشوی و جهانی دگر بجوی
شاد آنکه زبن جهان به جهان دگررسید
هوش مصنوعی: از دنیای کنونی دست بکش و به دنبال دنیایی دیگر باش. شادی آن کس که از این دنیا به دنیای دیگری رفته است.
لیکن قضا نبود، تو گفتی در این جهان
سهم بلابه بنده فزون زبن قدررسید
هوش مصنوعی: اما قضا اینگونه نبود که تو گفتی در این دنیا حق بندگان بیش از آنچه که تقدیر شده، باشد.
فرمان بازگشت به روح رمیده رفت
پروانهٔ بقا به تن محتضررسید
هوش مصنوعی: فرمان برگشت به روحی که گم شده بود صادر شد و پروانه‌ای که نماد زندگی پایدار است، به بدن در حال احتضار رسید.
دستوری خلاصم از این زندگی نداد
آن کس که جان ازو به تن جانور رسید
هوش مصنوعی: هیچ‌یک از کسانی که به من زندگی را تعلیم دادند، راهی برای خلاصی از این زندگی ارائه نکردند، حتی آنکه زندگی‌ام به او وابسته بود.
جان به لب رسیده سوی سینه بازگشت
در چشم وگوش مژدهٔ سمع و بصررسید
هوش مصنوعی: قلب و جان انسان به شدت در حال تپش و بی‌تابی است و به زودی به آرامش و سکون برمی‌گردد، در همین حین، خبرها و نشانه‌های دلچسبی به او می‌رسد که توجه او را جلب می‌کند.
شد منقطع هزینه دورعلاج من
زبن صرفه‌جوبی سره‌دولت به‌زر رسید
هوش مصنوعی: هزینه درمان من به خاطر صرفه‌جویی در کمال ثروت و دارایی، متوقف شده است.
بویحیی ار برفت حکیمی به‌جای ماند
وآی ارگدا به دولت و اقبال و فر رسید
هوش مصنوعی: اگر حکیمی مانند بویحیی برود، جای او یک حکیم دیگر باقی می‌ماند. و آیا اگر کسی به خوشبختی و موفقیت برسد، از آنچه که قبلاً بوده، فاصله خواهد گرفت؟
بالجمله رفت سالی و شش ماه بر فزون
کاندر سویش، لطف حقم راهبر رسید
هوش مصنوعی: سالی و شش ماه گذشت و در این مدت، لطف و رحمت خداوند راهنمای من بود و مرا به مقصود رساند.
بسیار صبرکردم و بسیار بردم رنج
تا درپناه صبر، نوید ظفر رسید
هوش مصنوعی: مدت زیادی صبر کردم و سختی‌های زیادی را تحمل کردم تا اینکه در سایه‌ی همین صبر، بشارت پیروزی به من رسید.
بشتافتم به خانه و در بستر اوفتاد
کزرنج ره براین تن نالان ضرر رسید
هوش مصنوعی: به سرعت به خانه رفتم و بر روی بستر افتادم، زیرا درد و رنج به این بدن زخم‌خورده آسیب رسانده بود.
یک مه فزون بودکه هم اغوش بسترم
وامروز به شدم که ز «‌فرخ‌» خبر رسید
هوش مصنوعی: یک دختر زیبایی بود که در آغوشم بود و امروز از «فرخ» خبری به دستم رسید.
محمود اوستاد سخن آن که صیت او
از خاوران گذشته سوی باختر رسید
هوش مصنوعی: محمود، استادی در سخن است که آوازه‌اش از سوی خاوران به سمت باختر رسیده است.
روح جواهری به جنان شادباد ازآنک
او را پسر چو فرخ فرخ سیر رسید
هوش مصنوعی: روحی جواهرگونه در بهشت شاد باشد، چرا که او پسری خوشبخت و خوش‌سیرت به دست آورد.
شاد این پسرکه پرورش از آن پدرگرفت
شاد آن پدرکه از عقبش این پسر رسید
هوش مصنوعی: این پسر خوشحال است که پرورش او از طرف پدرش بوده است و نیز این پدر خوشحال است که چنین پسری به او رسیده است.
دانشوران ز فضل و هنر بهره می‌برند
وز او هزار بهره به فضل و هنر رسید
هوش مصنوعی: فرهیختگان از علم و مهارت بهره‌مند می‌شوند و از او هزاران فایده به علم و هنر می‌رسد.
کرد از بهار دعوت‌، فرخ به شهر خویش
در تیر مه که تیل میان سرخ دررسید
هوش مصنوعی: در فصل بهار، فرخ به شهر خود دعوت شد و در تیرماه، در میانه گرما و سرما، به او رسید.
آباد باد خاک خراسان که هر مهی
نعمت در او ز ماه دگر بیشتر رسید
هوش مصنوعی: خاک خراسان همیشه آباد باد، چرا که هر ماه، نعمت‌ها و برکات جدیدی به آن اضافه می‌شود و این نعمت‌ها در هر دوره بیشتر از قبل می‌شود.
سرسبز باد تیل میان سرخ او، کز آن
خجلت به زعفران و گلاب و شکر رسید
هوش مصنوعی: جایگاه سبز و خوشبو به دلیل زیبایی و سرزندگی او، باعث شرم و حیا برای زعفران، گلاب و شکر شده است.
نالانم ای رفیق و هراسانم از سفر
خاصه که ناتوانیم از این سفر رسید
هوش مصنوعی: من در حال ناله و شکایت هستم و از این سفر می‌ترسم، به ویژه که قدرتم از ادامه این مسیر ناتوان است.
ارجو که تندرست ببینم رخ ترا
کز روی فرخ توام اقبال و فر رسید
هوش مصنوعی: امیدوارم که تو را در سلامتی کامل ببینم، زیرا خوشبختی و بخت خوب من از چهره زیبای تو ناشی می‌شود.
گفتم جواب چامهٔ «‌فرخ‌» که گفته است
«‌از دستگاه رادیو دوش این خبر رسید»
هوش مصنوعی: گفتم پاسخی به چامه‌ای که «فرخ» سروده و در آن گفته از رادیو شب گذشته خبری به ما رسید.

حاشیه ها

1396/07/10 23:10
سعید

شاد آنکه زبن جهان به جهان دگررسید
لطفا اصلاح کنید زین درست است