گنجور

بخش ۹ - فی‌الفطره

ای لوای اجتهاد افراشته
روزهٔ هر روز، عادت ساخته
اهل وحدت را به شقوت کرده حکم
بسته‌شان در ربقهٔ صم و بکم
هان، مشو مغرور بر افعال خود
هان مشو مسرور بر احوال خود
این عبادتهای تو مقبول نیست
تا ندانی عاقبت، کار تو چیست
ای بسا نعلی که وارون بسته شد
شیشهٔ امن نفوس اشکسته شد
گبر چندین ساله‌ای در حین نزع
کرد بر حقیقت اسلام، قطع
عابدی با شد و مد و کش و فش
بهر ترسا بچه‌ای شد، باده‌کش
کار با انجام کار است و سرشت
ختم کاشف، از سرشت خوب و زشت
ای بسا بدطینت و نیکوخصال
ای بسا خوش طینت و ناخوش فعال
طینت بد، آنکه در علم ازل
رفته از وی ختم بر کفر و دغل

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای لوای اجتهاد افراشته
روزهٔ هر روز، عادت ساخته
هوش مصنوعی: ای پرچم اجتهاد که بلند شده‌ای، روزه گرفتن در هر روز برایت به یک عادت تبدیل شده است.
اهل وحدت را به شقوت کرده حکم
بسته‌شان در ربقهٔ صم و بکم
هوش مصنوعی: اهل اتحاد با یکدیگر در نیفتاده و در کمال‌گرایی، زندگی بر آن‌ها سخت شده است و در این حالت، به مانند کسانی که نه می‌شنوند و نه سخن می‌گویند، در بند و اسیرند.
هان، مشو مغرور بر افعال خود
هان مشو مسرور بر احوال خود
هوش مصنوعی: هوش و حوشیاری خود را از دست نده و به موفقیت‌ها و خوبی‌های خود فخر نکن؛ این‌ها نباید باعث غفلت تو شوند.
این عبادتهای تو مقبول نیست
تا ندانی عاقبت، کار تو چیست
هوش مصنوعی: عبادات تو در صورتی ارزشمند است که بدانی در نهایت چه سرنوشتی خواهی داشت.
ای بسا نعلی که وارون بسته شد
شیشهٔ امن نفوس اشکسته شد
هوش مصنوعی: بسیاری از نعله‌ها به شکل نادرست و معکوس بسته می‌شوند و در نتیجه، احساس امنیت و آرامش افراد از بین می‌رود.
گبر چندین ساله‌ای در حین نزع
کرد بر حقیقت اسلام، قطع
هوش مصنوعی: در زمان مرگ، مردی غیر مسلمان بر حقیقت اسلام اقرار کرد و این نشان‌دهنده‌ی تأثیر عمیق آن حقیقت بود.
عابدی با شد و مد و کش و فش
بهر ترسا بچه‌ای شد، باده‌کش
هوش مصنوعی: عابدی به دلیل دینداری و پرهیزگاری‌اش، به دنبال راهی می‌افتد که در آن همواره به یاد خدا باشد، اما در حالی که مشغول عبادت است، ناگهان به یاد یک نوجوان بازیگوش می‌افتد که به عیش و نوش مشغول است.
کار با انجام کار است و سرشت
ختم کاشف، از سرشت خوب و زشت
هوش مصنوعی: عمل و کار انسان، نشان‌دهنده‌ی ذات و شخصیت اوست و این ذات می‌تواند به خوبی یا بدی باشد.
ای بسا بدطینت و نیکوخصال
ای بسا خوش طینت و ناخوش فعال
هوش مصنوعی: بسیاری از افراد هستند که ظاهر خوبی دارند اما رفتارشان بد است، و برعکس، افرادی با ظاهر نه چندان خوب ولی با رفتار پسندیده و نیکو وجود دارند.
طینت بد، آنکه در علم ازل
رفته از وی ختم بر کفر و دغل
هوش مصنوعی: آنکه سرشت ناپسندی دارد، در علم ازلی به ناکامی و دور از ایمان ختم خواهد شد.