شیخ بهاییبخش ۲۱ - فی ذم من تشبة بالفقراء لسالکین و هو فی زمرة اشقیاء الهالکین
نان و حلوا چیست؟ این اعمال تو
جبهٔ پشمین، ردا و شال تو
این مقام فقر خورشید اقتباس
کی شود حاصل کسی را در لباس
زین ردا و جبه‌ات، ای کج نهاد!
این دو بیت از مثنوی آمد به یاد:
«ظاهرت، چون گور کافر پر حلل
وز درون، قهر خدا عز و جل
از برون، طعنه زنی بر بایزید
وز درونت، ننگ می‌دارد یزید»
رو بسوز! این جبهٔ ناپاک را
وین عصا و شانه و مسواک را
ظاهرت، گر هست با باطن یکی
می‌توان ره یافت بر حق، اندکی
ور مخالف شد درونت با برون
رفته باشی در جهنم، سرنگون
ظاهر و باطن، یکی باید، یکی
تابیابی راه حق را، اندکی
بخش ۲۰ - فی الترغیب فی حفظ اللسان و هو من احسن صفات الانسان: نان و حلوا چیست؟ قیل و قال توبخش ۲۲ - فیما یتضمن الاشارة الی قول سید الاوصیاء صلوات الله علیه و آله: «ما عبدتک خوفا من نارک و لا طمعا فی جنتک، بل وجدتک اهلا للعبادة فعبدتک»: نان و حلوا چیست؟ ای نیکو سرشت
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نان و حلوا چیست؟ این اعمال تو
جبهٔ پشمین، ردا و شال تو
هوش مصنوعی: نان و حلوا چه ارتباطی با این موضوع دارد؟ این کارهای تو مثل جبه پشمین، ردا و شال تو هستند.
این مقام فقر خورشید اقتباس
کی شود حاصل کسی را در لباس
هوش مصنوعی: فقر مانند خورشید است که درخشش و نوری دارد. این جایگاه و مقام، به راحتی در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد و تنها افرادی که با روح و عملکرد مشخصی در ارتباط هستند، می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. در واقع، این مقام به کسانی تعلق دارد که در درون خود، صفات و ویژگی‌های خاصی دارند و در ظاهر نیز قابل مشاهده است.
زین ردا و جبه‌ات، ای کج نهاد!
این دو بیت از مثنوی آمد به یاد:
هوش مصنوعی: این بیت به کسی اشاره دارد که نسبت به ظاهر یا حجاب خود مغرور است. سخن از لباس و زینت‌های خارجی است که فرد باید به جای فخر کردن به آنها، بر باطن و شخصیت خود تمرکز کند. به عبارت دیگر، این ندا از کسی است که می‌گوید این ظواهر مهم نیستند و واقعیات درونی انسان اهمیت بیشتری دارند.
«ظاهرت، چون گور کافر پر حلل
وز درون، قهر خدا عز و جل
هوش مصنوعی: ظاهر تو مانند قبر کافر است، پر از زینت و زیبایی، ولی درونت حاوی خشم خداوند.
از برون، طعنه زنی بر بایزید
وز درونت، ننگ می‌دارد یزید»
هوش مصنوعی: از خارج به بایزید کنایه می‌زنی، اما از درون خود به یزید عیب می‌کنی.
رو بسوز! این جبهٔ ناپاک را
وین عصا و شانه و مسواک را
هوش مصنوعی: خودت را از آسیب‌هایی که می‌توانند به تو لطمه بزنند نجات بده! این اشیای بی‌فایده و ناپاک را کنار بگذار.
ظاهرت، گر هست با باطن یکی
می‌توان ره یافت بر حق، اندکی
هوش مصنوعی: ظاهر تو اگر با باطن تو یکی باشد، می‌توانی به راحتی راهی به سمت حقیقت پیدا کنی.
ور مخالف شد درونت با برون
رفته باشی در جهنم، سرنگون
هوش مصنوعی: اگر درون شما با ظاهر شما مخالف باشد، یعنی اگر در باطن خود دچار مشکل باشید، اینجا مانند این است که در جهنم افتاده‌اید.
ظاهر و باطن، یکی باید، یکی
تابیابی راه حق را، اندکی
هوش مصنوعی: برای پیدا کردن راه حق، باید ظاهر و باطن تو یکی باشد و هماهنگ عمل کنی، حتی اگر اندکی از این موضوع را درک کنی.
حاشیه ها
1391/12/19 09:02
ناشناس
من جایی این بیت رو به این صورت دیدم، چون تکرار شده برام سوال شد... ظاهرت گر هست با باطن یکی / راه حق را هم بیابی اندکی
1398/10/07 20:01
هاتف اردکانی
با سلام. بیت 4 و به ویژه 5 که بیت معروفی هم هست هرچند به نظر می آید از مثنوی مولوی اخذ شده باشد ولی من در جستجویم در کشف الغات مثنوی آنها را نیافتم. نمی دانم شیخ بهایی از کدام مثنوی نقل کرده است.