گنجور

غزل شمارهٔ ۲۳

یک دمک، با خودآ، ببین چه کسی
از که دوری و با که هم نفسی
ناز بر بلبلان بستان کن!
تو گلی، گل، نه خاری و نه خسی
تا کی ای عندلیب عالم قدس!
مایل دام و عاشق قفسی؟
تو همایی، همای، چند کنی
گاه، جغدی و گاه، خرمگسی؟
ای صبا! در دیار مهجوران
گر سر کوچهٔ بلا برسی
با بهائی بگو که با سگ نفس
تا به کی بهر هیچ در مرسی

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یک دمک، با خودآ، ببین چه کسی
از که دوری و با که هم نفسی
هوش مصنوعی: لحظه‌ای به خودت نگاهی بنداز و ببین که با چه کسی فاصله داری و با چه کسی نزدیک هستی.
ناز بر بلبلان بستان کن!
تو گلی، گل، نه خاری و نه خسی
هوش مصنوعی: تو که گل هستی و درخشان، چرا بر بلبلان باغ ناز می‌کنی؟ تو نه خاری هستی و نه چیزی بی‌ارزش، بلکه زیبایی که باید دلبری کنی.
تا کی ای عندلیب عالم قدس!
مایل دام و عاشق قفسی؟
هوش مصنوعی: این بیت به بررسی حالتی می‌پردازد که فردی به زیبایی‌های عالم علاقه‌مند است ولی در زنجیر و قید محدودیت‌ها گرفتار شده است. شاعر از پرنده‌ای می‌پرسد که چرا هنوز در قفسی مانده و از آزادی خود بهره‌مند نمی‌شود، انگار که از او می‌خواهد که برای عشق و زیبایی‌های دیگر، از محدودیت‌های خود فراتر برود.
تو همایی، همای، چند کنی
گاه، جغدی و گاه، خرمگسی؟
هوش مصنوعی: تو همانند پرنده‌ای، گاهی در اوج و شاداب می‌پرسی و گاهی همچون یک حشره‌ی بی‌ارزش و بی‌خبر در می‌چری.
ای صبا! در دیار مهجوران
گر سر کوچهٔ بلا برسی
هوش مصنوعی: ای نسیم! اگر به دیار کسانی که از هم دورافتاده‌اند بروی، به سر کوچه‌ی بلا و مشکلات برسی.
با بهائی بگو که با سگ نفس
تا به کی بهر هیچ در مرسی
هوش مصنوعی: با کسی که به تو ارزشی نمی‌دهد صحبت نکن و تنها به خاطر او خودت را اذیت نکن.

حاشیه ها

1392/01/13 22:04
امین کیخا

مرس به عربی به معنی ریسمان می باشد که به راحتی از رسن ساخته شده است که فارسی است و نیز یعنی کار کشته که از ممارسة است انهم از مروسیدن فارسیست که به معنی خو کردن و اموخته شدن است

1392/01/13 22:04
امین کیخا

مرس به عربی به معنی ریسمان می باشد که به راحتی از رسن ساخته شده است که فارسی است و نیز یعنی کار کشته که از ممارسة است انهم از مروسیدن فارسیست که به معنی خو کردن و اموخته شدن است ، معانی دیگری هم داشته به فارسی که فراوان بوده اند از جمله درمان کردن و ..... همین چند معنی بودنش به حذفش. کمک کرده است

1392/03/04 12:06
ناشناس

بحر شعر اشتباه درج شده است .صحیح آن به صورت :خفیف مسدس مخبون محذوف می باشد