گنجور

غزل شمارهٔ ۲

در مقامی که رسد زو به دل و جان آسیب
نبود جان خردمند ز رفتن به نهیب
ناشکیبا مشو ار باز گذارد جانت
خانه ای را که ز ویران شدنش نیست شکیب
تن یکی خانهٔ ویرانی و بی سامانی ست
نتوان داشت در او جان و روان را به فریب
گرچه پیوستهٔ جان است تن تیره، ولیک
شاخ را نیست خبر هیچ ز بویایی سیب
گرچه از جان به شکوه است و به نیرو، هر تن
جان نگیرد ز تن تیره به زیبایی زیب
دیدهٔ جان خرد است و روشش اندیشه
ناید از کوری و کری تنش هیچ آسیب
چشم جان روشن و بیناست ز نزدیک و ز دور
پای اندیشه روان است بر افراز و نشیب
بی گمان باش خردمند، که در راه یقین
خردت راست رود با تو، گمانت به وُریب

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: الف. رسته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در مقامی که رسد زو به دل و جان آسیب
نبود جان خردمند ز رفتن به نهیب
هوش مصنوعی: در موقعیتی که آسیبی به دل و روح نمی‌زند، انسان خردمند از رفتن و ترک آن موقعیت به راحتی می‌گذرد.
ناشکیبا مشو ار باز گذارد جانت
خانه ای را که ز ویران شدنش نیست شکیب
هوش مصنوعی: ناامید نشو اگر جانت جایی را ترک کند، زیرا تحمل ویرانی آن مکان را نخواهی داشت.
تن یکی خانهٔ ویرانی و بی سامانی ست
نتوان داشت در او جان و روان را به فریب
هوش مصنوعی: بدن انسان مانند خانه‌ای خراب و آشفته است و در این وضعیت، نمی‌توان در آن روح و جان را به درستی نگه داشت.
گرچه پیوستهٔ جان است تن تیره، ولیک
شاخ را نیست خبر هیچ ز بویایی سیب
هوش مصنوعی: با اینکه جسم تیره دائماً در حال زندگی است، اما شاخه‌ای که از آن می‌روید، هیچ خبری از بوی سیب ندارد.
گرچه از جان به شکوه است و به نیرو، هر تن
جان نگیرد ز تن تیره به زیبایی زیب
هوش مصنوعی: هرچند که زیبایی و قدرت بدن قابل توجه است، اما هیچ کس از وجود خویش در شرایط سخت و ناپسند، نمی‌تواند به شکوه و زیبایی برسد.
دیدهٔ جان خرد است و روشش اندیشه
ناید از کوری و کری تنش هیچ آسیب
هوش مصنوعی: چشم جان، نشانهٔ خرد است و روش آن فکر است. از نادانی و نداشتن بصیرت، بدن هیچ آسیبی نمی‌بیند.
چشم جان روشن و بیناست ز نزدیک و ز دور
پای اندیشه روان است بر افراز و نشیب
هوش مصنوعی: چشمی که می‌تواند حقیقت را ببیند، هم از نزدیک و هم از دور روشن است. اندیشه مانند یک جریان در حرکت است، در بالا و پایین دارد، متحمل تغییرات و فراز و نشیب‌ها می‌شود.
بی گمان باش خردمند، که در راه یقین
خردت راست رود با تو، گمانت به وُریب
هوش مصنوعی: قطعاً با خرد و اندیشه صحیح پیش برو، زیرا در مسیر ایمان و یقین، عقل تو به درستی تو را همراهی می‌کند، اما گمان و شک ممکن است تو را به بی‌راهه ببرد.

حاشیه ها

1394/05/13 13:08
آهوان منش

بی گمان باش خردمند که در راه یقین
خردت راست رود با تو گمانت به فریب

1396/10/07 11:01
جعفر مصباح

وُریب یا وَریب: اریب، کج، قیقاج.