گنجور

شمارهٔ ۳۰

شاه کرده است رای زی پوشنگ
هامراهش میست و ساغر و چنگ
گه شرابی همی خورد بشتاب
گه سماعی همی کند بدرنگ
شادی نو کند بهر منزل
مستی نو کند بهر فرسنگ
سفر اکنون سزد ، که روی زمین
ساخت از گل نجوم هفت اورنگ
جامها پر می است دست بدست
باغها پر گلست رنگ برنگ
از گل و ابر آسمان و زمین
دم طاوس گشت و پشت پلنگ
شاه دین ، از پی تماشا را
اسب را کرد تنگ برزین تنگ
تا بصحرا درون ، ز بهر شکار
خاک رنگین کند ز پیکر رنگ
سبزی کشت بیند از بر ریگ
لالۀ لعل چیند از سرسنگ
من بیچاره را چه باید کرد ؟
که ندارم بخانه دو بز لنگ
گر هزارانه نقد شد ، ورنه
شکر من کند زمانه شرنگ

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شاه کرده است رای زی پوشنگ
هامراهش میست و ساغر و چنگ
هوش مصنوعی: شاه به همراهی همدم خود، که شامل می‌خوارگی و موسیقی‌، به جشن و شادی و لذت مشغول شده است.
گه شرابی همی خورد بشتاب
گه سماعی همی کند بدرنگ
هوش مصنوعی: گاه در حال نوشیدن شراب است و با شتاب، گاهی هم به رقص و سماع مشغول می‌شود.
شادی نو کند بهر منزل
مستی نو کند بهر فرسنگ
هوش مصنوعی: شادی تازه‌ای برای هر خانه می‌آورد و خوشحالی جدیدی برای هر مسافتی به ارمغان می‌آورد.
سفر اکنون سزد ، که روی زمین
ساخت از گل نجوم هفت اورنگ
هوش مصنوعی: اکنون زمان سفر است، زیرا بر روی زمین، نجوم هفت آسمان را از گل ساخته‌اند.
جامها پر می است دست بدست
باغها پر گلست رنگ برنگ
هوش مصنوعی: جام‌ها پر از شراب است و در دستان مردم رد و بدل می‌شود، باغ‌ها پر از گل‌های رنگارنگ است.
از گل و ابر آسمان و زمین
دم طاوس گشت و پشت پلنگ
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیبایی‌های طبیعت و هماهنگی آن‌ها می‌پردازد. به نوعی بیان می‌کند که گل‌ها، ابرها و عناصر دیگر طبیعت به زیبایی و تنوع زندگی می‌افزایند و می‌توانند نمادهای خاصی از زیبایی را به وجود آورند. دم طاوس و پشت پلنگ نیز به زیبایی و قدرت اشاره دارند که ترکیب آن‌ها تصویری شگفت‌انگیز خلق می‌کند. در واقع، همه این عناصر به نوعی با هم در ارتباط هستند و زیبایی‌های مختلفی را به تصویر می‌کشند.
شاه دین ، از پی تماشا را
اسب را کرد تنگ برزین تنگ
هوش مصنوعی: پادشاه دین از روی کنجکاوی، سوار بر اسب خود به جستجوی حقیقت رفت و بر زین خود به دقت و با احتیاط نشسته بود.
تا بصحرا درون ، ز بهر شکار
خاک رنگین کند ز پیکر رنگ
هوش مصنوعی: تا زمانی که به صحرا می‌رود، برای شکار، خاک را با رنگ بدن خود آغشته می‌کند.
سبزی کشت بیند از بر ریگ
لالۀ لعل چیند از سرسنگ
هوش مصنوعی: سبزی کشت می‌کند و از روی ریگ، لاله‌های سرخ را می‌چیند، همان‌طور که از سنگ سخت می‌چینند.
من بیچاره را چه باید کرد ؟
که ندارم بخانه دو بز لنگ
هوش مصنوعی: من چه کار می‌توانم بکنم؟ من که در خانه‌ام حتی دو بز لنگ هم ندارم.
گر هزارانه نقد شد ، ورنه
شکر من کند زمانه شرنگ
هوش مصنوعی: اگرچه ممکن است هزاران بار به من پول بدهند، اما باز هم دنیا نمی‌تواند تلخی زندگی‌ام را با شیرینی شکر تغییر دهد.

حاشیه ها

1403/01/24 14:03
جهن یزداد

شاه کرده است رای زی پوشنگ

هامراهش میست و ساغر و چنگ

شادی نو کند بهر  میلی

مستی نو کند بهر فرسنگ

جامها پر می است دست بدست

باغها پر گلست رنگ برنگ

از گل و ابر آسمان و زمین

دم سیمرغ گشت و پشت پلنگ

تا بهامون درون ، ز بهر شکار

خاک رنگین کند ز پیکر رنگ

سبزی کشت بیند از بر ریگ

لالۀ لعل چیند از سرسنگ

من بیچاره را چه باید کرد ؟

که ندارم بخانه دو بز لنگ

گر هزارانه  زر شود ، ورنه

شکر من کند زمانه شرنگ