گنجور

شمارهٔ ۱۷۴

هر کسی یار کسی، تو از من دلباخته گل
ز بلبل، شمع از پروانه سرو از فاخته
از دگر یاران ندارم چشم یاری، چون مرا
چشم زخم روزگار از چشم یار انداخته
سرو، سر از باغ بیرون کرد، کت بیند خرام؛
خلق، پندارند کز شوکت سری افراخته
باز امشب، نوبت زاری است ای مرغ سحر
ناله یی سر کن، که ضعفم از زبان انداخته!
ای که گفتی: بعد ازین کار تو راخواهیم ساخت
فکر دیگر کن، که هجران کار ما را ساخته!
بسکه از زخم خدنگ او بخود بالیده ام
در میان کشتگانم دیده و نشناخته!
گر بسر وقت اسیران میروی، وقت است وقت
کآذر امشب خانه از نامحرمان پرداخته

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر کسی یار کسی، تو از من دلباخته گل
ز بلبل، شمع از پروانه سرو از فاخته
هوش مصنوعی: هر کسی محبت و دل‌باختگی خاصی دارد؛ تو همچون بلبل به گل علاقه‌مند هستی، شمع به پروانه وابسته است و سرو نیز به فاخته عشق می‌ورزد.
از دگر یاران ندارم چشم یاری، چون مرا
چشم زخم روزگار از چشم یار انداخته
هوش مصنوعی: من از دیگر دوستان و همراهانم امید کمک ندارم، زیرا چشم بد روزگار باعث شده که از عشق و محبت یارم دور بشوم.
سرو، سر از باغ بیرون کرد، کت بیند خرام؛
خلق، پندارند کز شوکت سری افراخته
هوش مصنوعی: درخت سرو از باغ بیرون آمده و با ناز و زیبایی راه می‌رود؛ مردم گمان می‌کنند که به خاطر بزرگی و عظمتش، سرش را افراشته نگه داشته است.
باز امشب، نوبت زاری است ای مرغ سحر
ناله یی سر کن، که ضعفم از زبان انداخته!
هوش مصنوعی: امشب دوباره زمان گریه و اندوه است. ای پرنده صبح، یک ناله بزن، چون من آنقدر ضعیف شده‌ام که نمی‌توانم حرف بزنم!
ای که گفتی: بعد ازین کار تو راخواهیم ساخت
فکر دیگر کن، که هجران کار ما را ساخته!
هوش مصنوعی: ای کسی که گفتی: بعد از این ما تو را به حال خود می‌گذاریم، باید به چیزی دیگر فکر کنی، چون جدایی ما سرنوشت ما را شکل داده است!
بسکه از زخم خدنگ او بخود بالیده ام
در میان کشتگانم دیده و نشناخته!
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که من به قدری از زخم‌های تیر او آسیب دیده‌ام و خود را نشان داده‌ام که در میان کشته‌شدگان او، آنقدر متمایز شده‌ام که دیگر کسی نمی‌تواند مرا بشناسد.
گر بسر وقت اسیران میروی، وقت است وقت
کآذر امشب خانه از نامحرمان پرداخته
هوش مصنوعی: اگر به وقت اسیران می‌روی، این زمان مناسب است که امشب آتش خانه از نامحرمان پاک شده است.