گنجور

شمارهٔ ۱۷۲

نهم چون از غمت شب بر زمین ای شخ کمان پهلو
ز بیم ناوک آهم، بدزدد آسمان پهلو
تو خفته برقفا، در بستر عشرت چه غم داری
که مسکینی نهد از غم بخاک آستان پهلو؟!
ز داغ دل، زمین چون آسمانی پر ز انجم شد
شب هجر تو سودم بر زمین بس هر زمان پهلو
نبیند خنجر پهلو گذار او شکست اکنون
که بس بر خاک سودم، شد تهی از استخوان پهلو
کنم زان آستان پهلو تهی از خجلت دربان
نداد از ناله ام یک شب، ببستر پاسبان پهلو
به مهد شاخ، طفل غنچه در خواب است ازین غافل؛
که شبها میدهد بلبل، به خار آشیان پهلو
چه خواهی کرد، آذر زیر تیغت گر کشد آهی
در آن ساعت که می‌غلتد ازین پهلو به آن پهلو؟!

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نهم چون از غمت شب بر زمین ای شخ کمان پهلو
ز بیم ناوک آهم، بدزدد آسمان پهلو
هوش مصنوعی: وقتی شب غم تو بر زمین می‌افتد، من می‌ترسم از تیر غمگینی که بر دل دارم، و ناچار آسمان نیز از این غم دور می‌شود.
تو خفته برقفا، در بستر عشرت چه غم داری
که مسکینی نهد از غم بخاک آستان پهلو؟!
هوش مصنوعی: تو در آرامش و آسایش خوابیده‌ای، پس چه دلیل و اندوهی داری وقتی که کسی از روی غم و ناتوانی به درگاه تو پناه می‌آورد؟
ز داغ دل، زمین چون آسمانی پر ز انجم شد
شب هجر تو سودم بر زمین بس هر زمان پهلو
هوش مصنوعی: به خاطر درد دل، زمین به مانند آسمانی پر از ستاره شده است. شب جدایی تو برای من بسیار سنگین است و هر بار در کنار این مشکل به سر می‌برم.
نبیند خنجر پهلو گذار او شکست اکنون
که بس بر خاک سودم، شد تهی از استخوان پهلو
هوش مصنوعی: او نمی‌بیند که خنجر در کنار او گذاشته شده و حالا که به زمین افتاده، دیگر از استخوان‌های پهلوی او خبری نیست.
کنم زان آستان پهلو تهی از خجلت دربان
نداد از ناله ام یک شب، ببستر پاسبان پهلو
هوش مصنوعی: از آن درگاه به خاطر خجالت نرفتم و دربان حتی یک شب هم به ناله‌ام گوش نکرد و پاسبان هم مرا رها نکرد.
به مهد شاخ، طفل غنچه در خواب است ازین غافل؛
که شبها میدهد بلبل، به خار آشیان پهلو
هوش مصنوعی: در دل باغ، کودک گل در خواب است و از این غافل است که بلبل شب‌ها به خاطر نزدیکی به خاری که در آشیانش وجود دارد، نغمه سرایی می‌کند.
چه خواهی کرد، آذر زیر تیغت گر کشد آهی
در آن ساعت که می‌غلتد ازین پهلو به آن پهلو؟!
هوش مصنوعی: چه می‌توانی انجام دهی، اگر آتش درونت زبانه بکشد و در لحظه‌ای که دراز می‌کشی و دراز و گردان می‌شوی، آهی از دل برآید؟