گنجور

بخش ۹ - رجوع به قصه

آن حکیم پر خرد در آینه
جمله یکتا دید او معاینه
آن حکیم پر هنر را روح دان
نفس شومت احول آمد در میان
روح اندر عالم وحدت بود
نفس شومت عالم کثرت بود
دل بدان آیینه از روی کمال
اندر او می بین جمال ذوالجلال
اندر این ره گر تو صاحب دل شوی
بی‌گمان و بی‌یقین واصل شوی
روح و نفس و عقل و دل هر دو یکیست
مرد معنی را در اینجا کی شکیست
چونکه ره بین شد تو آنرا روح دان
تا که کژبین است نفس شوم دان
عقل صورت می‌گذار این دم بتاب
عشق صورتها کند مات و خراب
عقل اندازد ترا اندر فراق
عشق بدهد غیر حق را سه طلاق

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن حکیم پر خرد در آینه
جمله یکتا دید او معاینه
هوش مصنوعی: آن حکیم با درایت در آینه تنها یک حقیقت را مشاهده کرد و به دقت آن را بررسی نمود.
آن حکیم پر هنر را روح دان
نفس شومت احول آمد در میان
هوش مصنوعی: در این بیت به حکیمی با دانش و هنر اشاره شده است که روحی از دنیای دیگر به شکل یک موجود خاص وارد زندگی‌اش شده و این امر او را تحت تأثیر قرار داده است.
روح اندر عالم وحدت بود
نفس شومت عالم کثرت بود
هوش مصنوعی: روح در دنیای یگانگی و اتحاد قرار دارد، در حالی که نفس در دنیای کثرت و چندگانگی وجود دارد.
دل بدان آیینه از روی کمال
اندر او می بین جمال ذوالجلال
هوش مصنوعی: دل مانند آینه‌ای است که به خاطر کمالش، زیبایی ذات پروردگار را در خود منعکس می‌کند.
اندر این ره گر تو صاحب دل شوی
بی‌گمان و بی‌یقین واصل شوی
هوش مصنوعی: اگر در این مسیر به درک عمیق و دل‌سوزی دست پیدا کنی، به طور حتم و بدون شک به حقیقت و همه‌چیزی که می‌خواهی خواهی رسید.
روح و نفس و عقل و دل هر دو یکیست
مرد معنی را در اینجا کی شکیست
هوش مصنوعی: روح، نفس، عقل و دل همه یکسان هستند. در این جا هیچ شکی وجود ندارد که مرد درک عمیق را می‌فهمد.
چونکه ره بین شد تو آنرا روح دان
تا که کژبین است نفس شوم دان
هوش مصنوعی: هرگاه که راه را روشن دیدی، به آن روح بُنِگر، چرا که نفس منحرف را باید شومی دانست.
عقل صورت می‌گذار این دم بتاب
عشق صورتها کند مات و خراب
هوش مصنوعی: عقل تلاش می‌کند تا خود را به نمایش بگذارد، اما عشق باعث می‌شود تا همه‌ی شکل‌ها و ظواهر از بین بروند و نابود شوند.
عقل اندازد ترا اندر فراق
عشق بدهد غیر حق را سه طلاق
هوش مصنوعی: در هنگامه‌ی جدایی از عشق، عقل انسان را به چالش می‌کشد و اگر کسی به جز حق بیفتد، به مانند سه طلاق از آن عشق دور می‌شود.