گنجور

بخش ۷۶ - در بیان فتوت

چیست مردی ای پسر نیکو بدان
اولا ترسیدن از حق در نهان
عذر خواهان مرد پیش از معصیت
باشدش طاعات بیش از معصیت
آنکه کار نیک‌مردان می‌کند
با ضعیفان لطف و احسان می‌کند
هر که او باشد ز مردان خدا
باشد اندر تنگ‌دستی با سخا
ای پسر در صحبت مردان درآی
تا نظرها یابی از فضل خدای
هر که از مردان حق دارد نشان
نگذراند عیب دشمن بر زبان
چون نخواهد مرد حق خصمان هلاک
از غم مردم شود اندوه‌ناک
می‌نجوید مرد انصاف از کسی
گر رسد ظلم و جفا با وی بسی
هر که پا اندر ره مردان نهاد
کی رود هرگز به دنبال مراد؟
ای پسر ترک مراد خویش گیر
وانگهی راه سلامت پیش گیر

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چیست مردی ای پسر نیکو بدان
اولا ترسیدن از حق در نهان
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که، ای پسر، مردان واقعی کسانی هستند که در درون خود از حقیقت و واقعیت می‌ترسند و این ترس در قلب آنها نهفته است.
عذر خواهان مرد پیش از معصیت
باشدش طاعات بیش از معصیت
هوش مصنوعی: کسی که پیش از ارتکاب گناه از خداوند عذرخواهی می‌کند، باید در انجام اعمال نیک و عبادات خود بیشتر تلاش کند تا از گناهانش بکاهد.
آنکه کار نیک‌مردان می‌کند
با ضعیفان لطف و احسان می‌کند
هوش مصنوعی: کسی که به افراد نیکوکار کمک می‌کند و با افراد ضعیف با محبت و مهربانی رفتار می‌کند، درواقع انسان بزرگواری است.
هر که او باشد ز مردان خدا
باشد اندر تنگ‌دستی با سخا
هوش مصنوعی: هر کس که از مردان خدا باشد، حتی زمانی که در تنگدستی و کمبودهای مالی قرار دارد، از بخشندگی و سخاوت دست نمی‌کشد.
ای پسر در صحبت مردان درآی
تا نظرها یابی از فضل خدای
هوش مصنوعی: ای پسر، با مردان صحبت کن و در جمع آنان باش تا از لطف و فضل خداوند بهره‌مند شوی و نکات ارزشمند را بیاموزی.
هر که از مردان حق دارد نشان
نگذراند عیب دشمن بر زبان
هوش مصنوعی: هر کسی که از مردان راستین و درستکار باشد، نباید به عیب‌جویی یا سخن گفتن از دشمن بپردازد.
چون نخواهد مرد حق خصمان هلاک
از غم مردم شود اندوه‌ناک
هوش مصنوعی: زمانی که حق نمی‌میرد، دشمنان آن به خاطر غم و اندوه مردم، دچار نابودی می‌شوند.
می‌نجوید مرد انصاف از کسی
گر رسد ظلم و جفا با وی بسی
هوش مصنوعی: مردان انصاف به دنبال حق و عدالت نیستند اگر که با ظلم و ستم فراوانی مواجه شوند.
هر که پا اندر ره مردان نهاد
کی رود هرگز به دنبال مراد؟
هوش مصنوعی: هر کسی که قدم در مسیر مردان بزرگ بگذارد، هرگز به دنبال خواسته‌های سطحی نخواهد رفت.
ای پسر ترک مراد خویش گیر
وانگهی راه سلامت پیش گیر
هوش مصنوعی: ای پسر ترک کن آنچه می‌خواهی و سپس راهی را برگزین که تو را به سلامتی برساند.