گنجور

بخش ۴۴ - در بیان آنکه خواری آورد

چند خصلت آورَد خواری به روی
با تو گویم گر همی گویی بگوی
اول آن باشد که مانند مگس
مردْ ناخوانده شود مهمانِ کس
هرکه مهمان با کسی ناخوانده شد
نزد مردم خوار و زار و رانده شد
دیگر آن باشد که نادانی رود
کدخدای خانهٔ مردم شود
کار کردن بر حدیث آن دو مرد
کز پی جهلند دایم در نبرد
هر که بنشیند زبر دست صدور
گر رسد خواری به رویش نیست دور
نیست جمعی را چو بر قول تو گوش
صد سخن گر باشدت یک را مگوش
حاجت خود را مخواه از دشمنان
زین بتر خواری نباشد در جهان
از فرومایه مراد خود مجوی
تا نیاید مر ترا خواری به روی
با زن و کودک مکن بازی هلا
تا نگردی خوار و زار و مبتلا

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چند خصلت آورَد خواری به روی
با تو گویم گر همی گویی بگوی
هوش مصنوعی: اگر بخواهی، می‌توانم به تو بگویم که چند ویژگی باعث ذلت و خوار شدن انسان می‌شود. اگر تو هم می‌خواهی، بگو تا بیشتر درباره‌اش صحبت کنیم.
اول آن باشد که مانند مگس
مردْ ناخوانده شود مهمانِ کس
هوش مصنوعی: اگر مانند مگس بی‌دعوت وارد خانه‌ای شوی، در ابتدا بهتر است که به روش‌های دلپذیر و دوستانه مهمان کسی نشوی.
هرکه مهمان با کسی ناخوانده شد
نزد مردم خوار و زار و رانده شد
هوش مصنوعی: هرکس بدون دعوت به خانه‌ی دیگری برود، در نظر مردم بی‌احترامی می‌شود و جایگاهش پایین می‌آید.
دیگر آن باشد که نادانی رود
کدخدای خانهٔ مردم شود
هوش مصنوعی: دیگر زمان آن می‌رسد که فردی نادان، به مقام رهبری و مدیریت مردم برگزیده شود.
کار کردن بر حدیث آن دو مرد
کز پی جهلند دایم در نبرد
هوش مصنوعی: به این معناست که افرادی که به خاطر ناآگاهی و جهل، دائما در حال جدال و انگیزش هستند، نیازی به کار کردن بر روی سخنان آنها وجود ندارد.
هر که بنشیند زبر دست صدور
گر رسد خواری به رویش نیست دور
هوش مصنوعی: هر کسی که در جایگاه بالا و با مقام و منزلت قرار دارد، اگر به او بی‌احترامی یا خفتی برسد، این موضوع به او دور نیست.
نیست جمعی را چو بر قول تو گوش
صد سخن گر باشدت یک را مگوش
هوش مصنوعی: هیچ جمعیتی به اندازه‌ی تو به سخن‌های دیگران گوش نمی‌دهد. اگر به یک نفر توجه کنی، دیگران را نادیده بگیر.
حاجت خود را مخواه از دشمنان
زین بتر خواری نباشد در جهان
هوش مصنوعی: از دشمنان خود درخواست نکن، چون این که خود را ذلیل کنی، در دنیا بدتر از این خواری نیست.
از فرومایه مراد خود مجوی
تا نیاید مر ترا خواری به روی
هوش مصنوعی: برای رسیدن به هدف‌هایتان به افراد نازله و بی‌ارزش وابسته نشوید، چون ممکن است باعث خجالت شما شود.
با زن و کودک مکن بازی هلا
تا نگردی خوار و زار و مبتلا
هوش مصنوعی: با زن و بچه بازی نکن، زیرا ممکن است که در نهایت دچار مشکلات و ذلت شوی.

حاشیه ها

1399/01/30 04:03
شهروز انصاری

واژه کتخدا اشتباه کدخداست؟ یا معنی دیگری دارد اگر صحیح نیست تصحیح گردد

1402/09/24 01:11
فرهود

هرکه بنشیند ز بر دست صدور

 

هرکه بنشیند ز بر صدر صدور

هم نوشته شده است.