گنجور

بخش ۴۵ - در بیان شش چیز که بکار آید

در جهان شش چیز می‌آید بکار
اولاً باری طعام خوش‌گوار
خوش بود یار موافق در جهان
باز مخدومی که باشد مهربان
هر سخن کان راست گویی و درست
به ز دنیا زانکه در وی نفع توست
آنکه ارزانست عالم در بهاش
عقل کامل دان وزان خرسند باش
دشمن حق را نباید داشت دوست
بازگشت جمله چون آخر بدوست
عیب کس با او نمی‌باید نمود
زانکه نبود هیچ لحمی بی غَدود
از خدا خواه هرچه خواهی ای پسر
نیست در دست خلایق نفع و ضر
بندگان را نیست ناصر جز اله
یاری از حق خواه و از غیرش مخواه
آنکه از قهر خدا ترسد بسی
بی‌گمان می‌ترسد از وی هر کسی
از بدی گفتن زبان را هر که بست
کرد شیطان لعین را زیردست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در جهان شش چیز می‌آید بکار
اولاً باری طعام خوش‌گوار
هوش مصنوعی: در این دنیا شش مورد وجود دارد که عموماً مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اول از همه غذایی خوشمزه و لذیذ است.
خوش بود یار موافق در جهان
باز مخدومی که باشد مهربان
هوش مصنوعی: دوستی که با ما در جهان همدل و همراه است، بسیار خوشایند است. در مقابل، اگر کسی مهربان و دوستانه باشد، حتی اگر مقام و موقعیت بالایی داشته باشد، ارزش و اهمیت زیادی دارد.
هر سخن کان راست گویی و درست
به ز دنیا زانکه در وی نفع توست
هوش مصنوعی: هر گفتاری که حقیقت را بیان کند و صحیح باشد، از دنیا بهتر است، زیرا در آن برای تو سودی وجود دارد.
آنکه ارزانست عالم در بهاش
عقل کامل دان وزان خرسند باش
هوش مصنوعی: اگر کسی که دانشش بهایی ندارد، اما از نظر عقل و فهم کاملاً توانمند است، آن را ارزشمند بدان و از وجود او خوشنود باش.
دشمن حق را نباید داشت دوست
بازگشت جمله چون آخر بدوست
هوش مصنوعی: دشمن حق را نباید دوست داشت، چون در پایان همه چیز به دوستی منتهی می‌شود.
عیب کس با او نمی‌باید نمود
زانکه نبود هیچ لحمی بی غَدود
لحم بی غَدود یعنی گوشت بی‌غده، در اینجا کنایه است از دل بی‌کینه
از خدا خواه هرچه خواهی ای پسر
نیست در دست خلایق نفع و ضر
هوش مصنوعی: از خدا هر چیزی که می‌خواهی خواسته کن ای پسر، زیرا نفع و ضرر در دست انسان‌ها نیست.
بندگان را نیست ناصر جز اله
یاری از حق خواه و از غیرش مخواه
هوش مصنوعی: بندگان تنها به کمک و یاری خداوند نیاز دارند و نباید از غیر او درخواست کمک کنند.
آنکه از قهر خدا ترسد بسی
بی‌گمان می‌ترسد از وی هر کسی
هوش مصنوعی: کسی که از خشم و قهر خدا بترسد، به‌طور مسلم از هر کسی دیگر نیز می‌ترسد.
از بدی گفتن زبان را هر که بست
کرد شیطان لعین را زیردست
هوش مصنوعی: هر کس زبانش را از گفتن بدی‌ها نگه‌دارد، می‌تواند بر شیطان پلید مسلط شود.