گنجور

بخش ۲۹ - در بیان چار چیز که چار چیزِ دیگر را می‬‌زاید

ای پسر هر کس که دارد چار چیز
چارِ دیگر هم شود موجود نیز
عاقبت رسوایی آید از لجاج
خشم را نکند پشیمانی علاج
بی‌گمان از کبر خیزد دشمنی
حاصل آید خواری از کاهل‌تنی
چون لجوجی در میان پیدا شود
بنده از شومی او رسوا شود
خشم خود را چونکه راند جاهلی
جز پشیمانیش نبود حاصلی
هرکه کرد از کبر بالا گردنش
دوستان گردند آخر دشمنش
کاهلی را هرکه سازد پیشه‌ای
آید از خواری به پایش تیشه‌ای
خشم خود را گر فرو نخورد کسی
عاقبت بیند پشیمانی بسی
هرکه او از تنبلی باشد بلید
بر قفایش شاید ار سیلی رسید
هرکه او افتاده‌ای تن‌پرورست
نیست انسان کمتر از گاو و خرست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای پسر هر کس که دارد چار چیز
چارِ دیگر هم شود موجود نیز
هوش مصنوعی: ای پسر، هر کسی که چهار ویژگی خاص را داشته باشد، چهار ویژگی دیگر نیز برای او ظهور خواهد کرد.
عاقبت رسوایی آید از لجاج
خشم را نکند پشیمانی علاج
هوش مصنوعی: در نهایت، لجاجت و stubbornness به هیچ جایی نمی‌رسد و عاقبت منجر به رسوایی و شرمندگی می‌شود، زیرا هیچ خشم و کینه‌ای نمی‌تواند باعث شود که بعدها پشیمان شوی یا از آن خود را نجات دهی.
بی‌گمان از کبر خیزد دشمنی
حاصل آید خواری از کاهل‌تنی
هوش مصنوعی: بدون شک، دشمنی به خاطر تکبر به وجود می‌آید و این دشمنی باعث می‌شود که انسان از کس با تنبلی و بی‌علاقگی، به ذلت و خفت بیفتد.
چون لجوجی در میان پیدا شود
بنده از شومی او رسوا شود
هوش مصنوعی: وقتی فردی سرسخت و لجوج در میان باشد، دیگران به خاطر بدی او رسوا و embarrassed می‌شوند.
خشم خود را چونکه راند جاهلی
جز پشیمانیش نبود حاصلی
هوش مصنوعی: خشم و غضب خود را مثل جاهلان سرکوب کن، چرا که در غیر این صورت فقط حسرت و پشیمانی به جا می‌ماند.
هرکه کرد از کبر بالا گردنش
دوستان گردند آخر دشمنش
هوش مصنوعی: هرکسی که از روی تکبر و غرور رفتار کند، در نهایت دوستانش هم به او دشمن خواهند شد.
کاهلی را هرکه سازد پیشه‌ای
آید از خواری به پایش تیشه‌ای
هوش مصنوعی: هرکس که تنبلی را به عنوان حرفه‌اش انتخاب کند، در نهایت به ذلت دچار می‌شود و این ذلت همچون ضربه‌ای به او می‌خورد.
خشم خود را گر فرو نخورد کسی
عاقبت بیند پشیمانی بسی
هوش مصنوعی: اگر کسی خشم خود را کنترل نکند، در نهایت باید نتیجه کارش را ببیند و از آن پشیمان شود.
هرکه او از تنبلی باشد بلید
بر قفایش شاید ار سیلی رسید
بلید یعنی کندذهن، متضادش تیزهوش است
هرکه او افتاده‌ای تن‌پرورست
نیست انسان کمتر از گاو و خرست
هوش مصنوعی: هر کسی که به زمین افتاده و تن‌آسایی می‌کند، به نسبت انسان‌های دیگر ارزش کمتری دارد و در حقیقت کمتر از گاو و الاغ است.