گنجور

بخش ۲۷ - در علامات مدبر

چار چیز آمد نشان مُدْبِری
یاد گیرش گر تو روشن خاطری
مدبری باشد به ابله مشورت
هم به جاهل دادن سیم و زرت
هرکه پند دوستان نکند قبول
در حقیقت مدبرست آن بوالفضول
هر که از دنیا نگیرد عبرتی
هست از آن مدبر، جهان را نفرتی
مشورت هر کس که با ابله کند
دیوِ ملعونش سگِ گمره کند
آنکه مال خود دهد با جاهلان
آنچنان کس کی شود از مقبلان؟
زر چو ابله را همی‌آید به کف
می‌کند اسراف و می‌سازد تلف
نشنود از دوست ابله پند را
از جهالت بگسلد پیوند را
عبرتی گیر از زمانه ‌ای جوان
تا نباشی از شمار ابلهان
هرکه‌را از عقل آگاهی بود
نزد او ادبار گمراهی بود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چار چیز آمد نشان مُدْبِری
یاد گیرش گر تو روشن خاطری
مدبر یعنی آدم بدبخت و پس‌رونده
مدبری باشد به ابله مشورت
هم به جاهل دادن سیم و زرت
هوش مصنوعی: مدبر و صاحب خرد هرگز نباید با فرد احمق مشورت کند، زیرا حتی دادن ثروت به کسی که جاهل است، بی‌فایده و نادرست است.
هرکه پند دوستان نکند قبول
در حقیقت مدبرست آن بوالفضول
هوش مصنوعی: هر کسی که به نصیحت دوستانش توجه نکند، در واقع در امور خود ناتوان و کم‌خودآگاه است.
هر که از دنیا نگیرد عبرتی
هست از آن مدبر، جهان را نفرتی
هوش مصنوعی: هر کسی که از زندگی درس عبرت نگیرد، نشان‌دهنده عقل و تدبیر اوست. بنابراین، او نسبت به این دنیا احساس تنفر خواهد داشت.
مشورت هر کس که با ابله کند
دیوِ ملعونش سگِ گمره کند
هوش مصنوعی: هر کسی که با شخصی نادان مشورت کند، در واقع خود را به دام مشکلاتی می‌اندازد که او را به گمراهی می‌کشاند.
آنکه مال خود دهد با جاهلان
آنچنان کس کی شود از مقبلان؟
هوش مصنوعی: کسی که دارایی‌اش را به افراد نادان می‌دهد، چگونه می‌تواند از افرادی باشد که به خوبی در نظر گرفته می‌شوند؟
زر چو ابله را همی‌آید به کف
می‌کند اسراف و می‌سازد تلف
هوش مصنوعی: وقتی که مال و ثروت به دست فردی نادان می‌رسد، او بی‌ملاحظه خرج می‌کند و از آن به درستی استفاده نمی‌کند.
نشنود از دوست ابله پند را
از جهالت بگسلد پیوند را
هوش مصنوعی: دوست احمق نصیحت را نمی‌شنود و به خاطر نادانی‌اش از ارتباط و دوستی جدا می‌شود.
عبرتی گیر از زمانه ‌ای جوان
تا نباشی از شمار ابلهان
هوش مصنوعی: از زمانه‌ای که جوانی، عبرت بگیر تا به جمع نادانان نپیوندی.
هرکه‌را از عقل آگاهی بود
نزد او ادبار گمراهی بود
هوش مصنوعی: هر کس که دارای عقل و آگاهی باشد، نزد او دوری از گمراهی و خطا وجود دارد.