بخش ۲ - الحكایة و التمثیل
گفت وقت حلق خلقی در حجاز
بهر سنت موی میکردند باز
از یکی پرسید آن مجنون راه
کز چه اندازید موی اینجایگاه
گفت موی افکندن اینجا سنت است
ترک این سنت دلیل محنت است
چون شنود القصه آن دیوانه راز
گفت ای مشتی گدای بی نیاز
حلقه سر گر سنتی آمد نه خرد
پس فریضه ریش میباید سترد
زانکه در ریش تو چندان باد هست
کان بلای صد دل آزاد هست
زین چه گفتم بر شما صد منّت است
کاین فریضه بهتر از صد سنت است
کار کن چون وقت کارت این دمست
زآنکه این یک دم ترا صد عالمست
تاکی از خواب هوس بیدار شو
همچو بیداران دین در کار شو
گر نخواهی کشت کرد امروز تو
چون کنی فردا میان سوز تو
بخش ۱ - المقالة السادتة و الثلثون: سالکی کاسرار قدسش دایه بودبخش ۳ - الحكایة و التمثیل: غافلی میشد بصحرا روز برف
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گفت وقت حلق خلقی در حجاز
بهر سنت موی میکردند باز
هوش مصنوعی: در حجاز زمانی، مردم موهای خود را به خاطر سنت خاصی میانداختند و این کار را به صورت جمعی انجام میدادند.
از یکی پرسید آن مجنون راه
کز چه اندازید موی اینجایگاه
هوش مصنوعی: یک نفر از آن مجنون پرسید که چه چیزی باعث شده موی او در اینجا بریزد یا کنده شود.
گفت موی افکندن اینجا سنت است
ترک این سنت دلیل محنت است
هوش مصنوعی: او میگوید که در اینجا، افکندن مو به زمین یک عادت و رسم است و ترک این رسم نشاندهنده مشکلات و سختیهاست.
چون شنود القصه آن دیوانه راز
گفت ای مشتی گدای بی نیاز
هوش مصنوعی: این دیوانه هنگام شنیدن داستان، به گدایی که بینیاز است، رازهایی را میگوید.
حلقه سر گر سنتی آمد نه خرد
پس فریضه ریش میباید سترد
هوش مصنوعی: اگر سر تو در پی سنتی باشد و نه در پی عقل و خرد، پس باید توجه داشته باشی که نقش ریش در احکام دینی اهمیت دارد و آن را نمیتوان نادیده گرفت.
زانکه در ریش تو چندان باد هست
کان بلای صد دل آزاد هست
هوش مصنوعی: زیرا در ریش تو آنقدر باد وجود دارد که آن بلا میتواند صد دل را آزاد کند.
زین چه گفتم بر شما صد منّت است
کاین فریضه بهتر از صد سنت است
هوش مصنوعی: من به شما میگویم که این سخن من بر شما خدمت بزرگی است، زیرا این واجب از هزار سنت ارزشمندتر است.
کار کن چون وقت کارت این دمست
زآنکه این یک دم ترا صد عالمست
هوش مصنوعی: کارت را جدی بگیر، چون این لحظه خاص و ارزشمند است. بدان که این لحظه میتواند به اندازهی دنیایی برای تو اهمیت داشته باشد.
تاکی از خواب هوس بیدار شو
همچو بیداران دین در کار شو
هوش مصنوعی: تا چه زمانی میخواهی در خواب آرزوها بمانی؟ بیدار شو و مانند افرادی که در دین و ایمان خود تلاش میکنند، در کار و زندگیات فعال باش.
گر نخواهی کشت کرد امروز تو
چون کنی فردا میان سوز تو
هوش مصنوعی: اگر امروز کاری را انجام ندهی، فردا چگونه میخواهی با آتش سوزش مواجه شوی؟