بخش ۶ - الحكایة و التمثیل
عورتی را کودکی گم گشته بود
دل از آن دردش بخون آغشته بود
در میان راه میشد بیقرار
وز غم آن طفل مینالید زار
صوفئی گفتش منال ای نیک زن
پیشه کن تسلیم و فال نیک زن
غم مخور گر تو نیابی ای درش
باز یابی در جهان دیگرش
چون سخن بشنود زن آمد بجوش
گفت ای صوفی چه میگوئی خموش
من ندانم این که هرک اینجایگاه
کم بود فردا شود پیش دو راه
زانکه من دانم که خلق روزگار
زین دو عالم در یکی دارد قرار
بی شکی هم آدمی هم دیگران
یا درین عالم بود یا نه دران
صوفیش گفتا بدان گر اندکی
در میان صوفیان افتد یکی
نیز کس در هر دو عالم جاودان
نه خبر یابد نه نام ونه نشان
هر که او با صوفیان دارد قرار
هست او از هر دو عالم برکنار
تو از آن غم خور که آن طفل لطیف
در میان صوفیان افتد حریف
محو گردد جاودان نامش همی
در دو عالم نبود آرامش همی
هر که قرب حق بدست آرد دمی
همچو دریائی نماید شبنمی
قطرهٔ کو غرقهٔ دریا بود
هر دو کونش جز خدا سودا بود
آب دریا باشد از شش سوی او
واو بمیرد تشنه دل در کوی او
قرب جوی ای دوست وز دوران مباش
وصل خواه از خیل مهجوران مباش
گر نیاید قرب اینجا حاصلت
پیش آرد بعد کاری مشکلت
گر مقام قرب حق میبایدت
بر نکوکاران سبق میبایدت
خورد روز و خواب شب گردان حرام
تا مگر در قرب حق یابی مقام
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عورتی را کودکی گم گشته بود
دل از آن دردش بخون آغشته بود
هوش مصنوعی: چهرهای از یک کودک گمشده بود که دلش به خاطر درد از غم آغشته به خون شده بود.
در میان راه میشد بیقرار
وز غم آن طفل مینالید زار
هوش مصنوعی: در مسیر، او بیتاب و نگران بود و از دلمشغولیهای آن کودک به شدت گریه میکرد.
صوفئی گفتش منال ای نیک زن
پیشه کن تسلیم و فال نیک زن
هوش مصنوعی: یک صوفی به زن نیکوکار گفت: به خودت فشار نیاور، بلکه با پذیرش و آرامش با شرایط زندگی کنار بیا و انتظار خوبیها را داشته باش.
غم مخور گر تو نیابی ای درش
باز یابی در جهان دیگرش
هوش مصنوعی: نگران نباش، اگر در این دنیا چیزی را پیدا نکردی، ممکن است در جهانی دیگر به دستش بیاوری.
چون سخن بشنود زن آمد بجوش
گفت ای صوفی چه میگوئی خموش
هوش مصنوعی: وقتی زن سخن را شنید، برآشفت و گفت ای صوفی، چرا این قدر صحبت میکنی؟ ساکت شو.
من ندانم این که هرک اینجایگاه
کم بود فردا شود پیش دو راه
هوش مصنوعی: من نمیدانم کسانی که در این مکان حضور دارند، آیا فردا در مسیرهای دیگری قرار میگیرند یا نه.
زانکه من دانم که خلق روزگار
زین دو عالم در یکی دارد قرار
هوش مصنوعی: چون من میدانم که موجودات در این دنیای فانی، در میان این دو جهان به یک نقطه آرامش دست یافتهاند.
بی شکی هم آدمی هم دیگران
یا درین عالم بود یا نه دران
هوش مصنوعی: آدمها و دیگر موجودات به طور قطع یا در این جهان وجود دارند یا در جهانی دیگر وجود ندارند.
صوفیش گفتا بدان گر اندکی
در میان صوفیان افتد یکی
هوش مصنوعی: یک صوفی گفت: اکنون که اندکی از میان صوفیان واقع شود، باید بدان توجه کرد.
نیز کس در هر دو عالم جاودان
نه خبر یابد نه نام ونه نشان
هوش مصنوعی: هیچکس در این دنیا و آن دنیا از وجود او آگاه نمیشود و نه نامی از او میشنود و نه نشانی از او پیدا میکند.
هر که او با صوفیان دارد قرار
هست او از هر دو عالم برکنار
هوش مصنوعی: هر کس که با صوفیها ارتباط و انس دارد، از هر دو جهان مادی و معنوی جدا و بری است.
تو از آن غم خور که آن طفل لطیف
در میان صوفیان افتد حریف
هوش مصنوعی: تو نگران باش که آن کودک معصوم به میان صوفیان رود و همنشین آنها شود.
محو گردد جاودان نامش همی
در دو عالم نبود آرامش همی
هوش مصنوعی: نام او در دو جهان جاودانه خواهد بود و هیچ آرامشی نخواهد داشت.
هر که قرب حق بدست آرد دمی
همچو دریائی نماید شبنمی
هوش مصنوعی: هرکس که لحظهای به نزدیکی و قرب الهی برسد، مانند دریایی بزرگ و وسیع خواهد شد که قطرهای کوچک در آن وجود دارد.
قطرهٔ کو غرقهٔ دریا بود
هر دو کونش جز خدا سودا بود
هوش مصنوعی: قطرهای که در دریا غرق شده است، در حقیقت جز خدا هیچ چیزی را نمیخواهد.
آب دریا باشد از شش سوی او
واو بمیرد تشنه دل در کوی او
هوش مصنوعی: آب دریا از همه طرف او را فرا گرفته است، اما با این حال، شخصی که به او دل بسته، در کوچه و خیابان او با دل تشنه باقی میماند.
قرب جوی ای دوست وز دوران مباش
وصل خواه از خیل مهجوران مباش
هوش مصنوعی: ای دوست، به دنبال نزدیکی و ارتباط باش و از زمان دوری نکن؛ اما از جمع کسانی که دور افتادهاند و تنهایی را تجربه میکنند، پرهیز کن.
گر نیاید قرب اینجا حاصلت
پیش آرد بعد کاری مشکلت
هوش مصنوعی: اگر در اینجا به مقام و نزدیکی نرسی، پس نتیجهات را بعد از آن با مشکلاتی که در پیش داری به دست میآوری.
گر مقام قرب حق میبایدت
بر نکوکاران سبق میبایدت
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به مقام نزدیکی خداوند دست پیدا کنی، باید از نیکوکاران پیشی بگیری و بهتر عمل کنی.
خورد روز و خواب شب گردان حرام
تا مگر در قرب حق یابی مقام
هوش مصنوعی: زندگی را به تلاش و کوشش در روز و استراحت در شب بگذران؛ زیرا شاید با این روش بتوانی به مقام نزدیک شدن به خدا دست یابی.