بخش ۷ - الحكایة و التمثیل
کافری پیش خلیل آمد فراز
گفت نانی ده بدین صاحب نیاز
گفت اگر مؤمن شوی وآئی براه
هرچه دل میخواهدت از من بخواه
این سخن کافر چو بشنود از خلیل
درگذشت اوحالی آمد جبرئیل
گفت حق میگوید این کافر مدام
از کجا میخورد تا اکنون طعام
او که چندین گاه نان مییافتست
ازخداوند جهان مییافتست
این زمان کو از درت نان خواه شد
تن زدی تا گرسنه در راه شد
چون توئی دایم خلیل کردگار
باخلیل خویش شو در جود یار
چون تو فارغ از بخیلی آمدی
جود کن چون در خلیلی آمدی
یا رب این انعام و بخشایش نگر
عین آرایش برآلایش نگر
با چنین فضلی ترا در پیشگاه
کی توان ترسید از بیم گناه
زآنکه آن دریا چو در جوش آیدت
نیک و بد جمله فراموش آیدت
بخش ۶ - الحكایة و التمثیل: آن زنی اندر زنا افتاده بودبخش ۸ - الحكایة و التمثیل: گفت ذوالنون است کان دانای راز
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کافری پیش خلیل آمد فراز
گفت نانی ده بدین صاحب نیاز
هوش مصنوعی: مردی کافر به ابراهیم خلیل (ع) نزدیک شد و از او خواست تا به او نانی بدهد زیرا در حال نیاز بود.
گفت اگر مؤمن شوی وآئی براه
هرچه دل میخواهدت از من بخواه
هوش مصنوعی: اگر به ایمان بیایی و به راه حق قدم بگذاری، هر چیزی که میخواهی را از من طلب کن.
این سخن کافر چو بشنود از خلیل
درگذشت اوحالی آمد جبرئیل
هوش مصنوعی: زمانی که یک فرد کافر سخنان خلیل را میشنود، از حالت خود خارج میشود و جبرئیل به او حالتی میدهد که متفاوت از قبل است.
گفت حق میگوید این کافر مدام
از کجا میخورد تا اکنون طعام
هوش مصنوعی: اینجا اشاره به این است که فردی که به خدا و حقایق دینی باور ندارد، همواره از جایی غذا و روزی میگیرد. این به نوعی سؤال میکند که چگونه ممکن است کسی که به اصول و اعتقادات درست اعتقادی ندارد، همچنان به حیات خود ادامه دهد و از نعمتها و روزیها بهرهمند شود.
او که چندین گاه نان مییافتست
ازخداوند جهان مییافتست
هوش مصنوعی: او که به دفعات نان میخورده، از خداوند جهان نعمت مییافته است.
این زمان کو از درت نان خواه شد
تن زدی تا گرسنه در راه شد
هوش مصنوعی: این زمان که از در تو غذا خواسته شدم، به قدری زحمت کشیدم که حالت گرسنگی به من دست داد.
چون توئی دایم خلیل کردگار
باخلیل خویش شو در جود یار
هوش مصنوعی: زمانی که تو مانند ابراهیم خلیل رحمت خداوند هستی، در generosity و بخشندگی با دوستانت مانند او رفتار کن.
چون تو فارغ از بخیلی آمدی
جود کن چون در خلیلی آمدی
هوش مصنوعی: وقتی که تو از داشتن بخیلانه و تنگنظری فارغ شدهای، سخاوت و بخشش کن، مانند اینکه به مهمانی بزرگمنش و بخشنده آمدهای.
یا رب این انعام و بخشایش نگر
عین آرایش برآلایش نگر
هوش مصنوعی: ای خدای بزرگ، به نعمتها و بخششهای خود بنگر و زیباییهای آن را در زیباییهای خلق نیکو ببین.
با چنین فضلی ترا در پیشگاه
کی توان ترسید از بیم گناه
هوش مصنوعی: با چنین فضیلت و جایگاهی که داری، در برابر تو چگونه میتوان از گناه و عواقب آن ترسید؟
زآنکه آن دریا چو در جوش آیدت
نیک و بد جمله فراموش آیدت
هوش مصنوعی: وقتی آن دریا به خروش بیفتد، تمام خوبیها و بدیها از یادت میرود.