گنجور

بخش ۷ - الحكایة ‌و التمثیل

عاشقی میرفت سوی حج مگر
شد بر معشوق بر عزم سفر
گفت اینک در سفر افتاده ام
هرچه فرمائی بجان استاده ام
در زمان معشوق آن مرد نژند
نیم خشتی سخت در عاشق فکند
همچو دُرّیش از زمین برداشت مرد
بوسه بر داد و درو سوراخ کرد
پس بگردن درفکند آن را بناز
مینکرد از خویشتن یک لحظه باز
هرکه زو پرسید کاین چیست ای عزیز
گفت ازین بیشم چه خواهد بود نیز
در همه عالم بدین گیرم قرار
کاینم از معشوق آمد یادگار
هرکرا بوئی رسد از سوی او
هر دو عالم چیست خاک کوی او
گر ازو راهی بود سوی تو باز
تو ازین دولت توانی کرد ناز
گر ترا آن راه گردد آشکار
هرچه تو گوئی بود از عین کار

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عاشقی میرفت سوی حج مگر
شد بر معشوق بر عزم سفر
هوش مصنوعی: عاشقی در حال رفتن به سفر حج بود، اما به دلیل عشقش بر آن شد که به سوی محبوبش برود.
گفت اینک در سفر افتاده ام
هرچه فرمائی بجان استاده ام
هوش مصنوعی: گفت در این سفر هستم و هر چیزی که بگویی، با کمال میل می‌پذیرم.
در زمان معشوق آن مرد نژند
نیم خشتی سخت در عاشق فکند
هوش مصنوعی: در زمان حضور معشوق، آن مرد غمگین، سنگی سخت به سمت عاشق پرتاب کرد.
همچو دُرّیش از زمین برداشت مرد
بوسه بر داد و درو سوراخ کرد
هوش مصنوعی: مردی از زمین دُری را برداشت، بر آن بوسه زد و سپس آن را سوراخ کرد.
پس بگردن درفکند آن را بناز
مینکرد از خویشتن یک لحظه باز
هوش مصنوعی: پس او با ناز و کرشمه، آن را به گردن انداخت و لحظه‌ای از خود غافل نشد.
هرکه زو پرسید کاین چیست ای عزیز
گفت ازین بیشم چه خواهد بود نیز
هوش مصنوعی: هر کس از او سوال کند که این چیست، او پاسخ می‌دهد که فراتر از این هیچ چیز نخواهد بود.
در همه عالم بدین گیرم قرار
کاینم از معشوق آمد یادگار
هوش مصنوعی: در هرجای دنیا که باشم، آرامش من از یاد معشوق به دست می‌آید.
هرکرا بوئی رسد از سوی او
هر دو عالم چیست خاک کوی او
هوش مصنوعی: هرکس بویی از او بگیرد، در واقع به او دسترسی پیدا کرده است. برای او، هر دو دنیا مثل خاک کوی او می‌شود، یعنی ارزش و اهمیت آن‌ها در مقایسه با او بسیار ناچیز است.
گر ازو راهی بود سوی تو باز
تو ازین دولت توانی کرد ناز
هوش مصنوعی: اگر راهی به سوی تو باشد، می‌توانی از این موقعیت خود بهره‌برداری کنی و زیبا و با ناز ظاهر شوی.
گر ترا آن راه گردد آشکار
هرچه تو گوئی بود از عین کار
هوش مصنوعی: اگر آن مسیر برای تو روشن شود، هر چه تو بگویی از حقیقت همان کار ناشی می‌شود.