گنجور

بخش ۳ - الحكایة و التمثیل

آن یکی در پیش شیر دادگر
ذم دنیا کرد بسیاری مگر
حیدرش گفتا که دنیا نیست بد
بد توئی زیرا که دوری از خرد
هست دنیا بر مثال کشتزار
هم شب و هم روز باید کشت و کار
زانکه عز و دولت دین سر بسر
جمله از دنیاتوان برد ای پسر
تخم امروزینه فردا بر دهد
ور نکاری ای دریغا بر دهد
گر ز دنیا دین نخواهی برد تو
زندگی نادیده خواهی مرد تو
دایما در غصه خواهی ماند باز
کار سخت و مرد سست و ره دراز
پس نکوتر جای تو دنیای تست
زانکه دنیا توشهٔ عقبای تست
تو بدنیا در مشو مشغول خویش
لیک در وی کار عقبی گیر پیش
چون چنین کردی ترا دنیا نکوست
پس برای دین تو دنیا دار دوست
هیچ بیکاری نه بیند روی او
کار کن تا ره دهندت سوی او

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن یکی در پیش شیر دادگر
ذم دنیا کرد بسیاری مگر
هوش مصنوعی: یک نفر در برابر شیر دادگر، به شدت از بدی‌های دنیا شکایت کرد و انتقاد کرد.
حیدرش گفتا که دنیا نیست بد
بد توئی زیرا که دوری از خرد
هوش مصنوعی: حیدر می‌گوید که دنیا به خودی خود بد نیست، بلکه بدی از تو ناشی می‌شود زیرا که دور از فهم و خرد هستی.
هست دنیا بر مثال کشتزار
هم شب و هم روز باید کشت و کار
هوش مصنوعی: جهان مانند زراعتی است که باید در هر دو زمان، روز و شب، تلاش و کار کنیم.
زانکه عز و دولت دین سر بسر
جمله از دنیاتوان برد ای پسر
هوش مصنوعی: زیرا که همه‌ی مقام و عظمت دین از دنیاست، تو باید از این دنیا بهره‌وری کنی، ای پسر.
تخم امروزینه فردا بر دهد
ور نکاری ای دریغا بر دهد
هوش مصنوعی: هر آنچه امروز به عمل آوردی، فردا نتیجه‌اش را می‌چشیدی؛ اگر به کار نکوشی، افسوس که هیچ چیزی نصیبت نخواهد شد.
گر ز دنیا دین نخواهی برد تو
زندگی نادیده خواهی مرد تو
هوش مصنوعی: اگر از دنیا به دنبال دین نباشی، زندگی‌ات به مانند زندگی‌ای که نادیده گرفته شده، به پایان خواهد رسید.
دایما در غصه خواهی ماند باز
کار سخت و مرد سست و ره دراز
هوش مصنوعی: اگر دائماً در غم و اندوه بمانی، همیشه با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهی شد. در این مسیر پرچالش، فردی که ضعیف و ناتوان باشد، نمی‌تواند به راحتی از پس این دشواری‌ها برآید، زیرا راه بسیار طولانی و سخت است.
پس نکوتر جای تو دنیای تست
زانکه دنیا توشهٔ عقبای تست
هوش مصنوعی: پس از آنجا که دنیا جایی برای توست و بهترین جایگاه تو محسوب می‌شود، پس باید بدانیم که آنچه از این دنیا برمی‌داریم، برای زندگی بعدی‌مان مفید است.
تو بدنیا در مشو مشغول خویش
لیک در وی کار عقبی گیر پیش
هوش مصنوعی: در زندگی دنیا غرق در خودت نباش، بلکه به کارهای آخرت توجه کن و برای آن برنامه‌ریزی کن.
چون چنین کردی ترا دنیا نکوست
پس برای دین تو دنیا دار دوست
هوش مصنوعی: وقتی به این شکل رفتار کنی، دنیا برای تو خوب خواهد بود؛ بنابراین برای حفظ دینت باید دنیا را دوست داشته باشی.
هیچ بیکاری نه بیند روی او
کار کن تا ره دهندت سوی او
هوش مصنوعی: هیچ کس نمی‌تواند بدون فعالیت و کار به موفقیت برسد، پس باید تلاش کنی و در مسیر درست حرکت کنی تا راهی به سمت او پیدا کنی.

خوانش ها

بخش ۳ - الحكایة و التمثیل به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1390/08/19 23:11
س ـ مومن

این شعر به حکمت 126 نهج البلاغه (نسخه آتی )اشاره دارد. زمانی که فردی به گمان آن که امام علی (ع) دنیا گریز است وبه علت زهد وپارسایی از مذمت دنیا در نزدش خرسند خواهد شد ، لب به مذمت دنیا گشود اما امام دنیای موحدان را را برای او ترسیم نمود. دنیایی که در این تعابیر نه تنها مذموم نیست بلکه به عنوان راهی برای رسیدن به خدا ممدوح است.