گنجور

بخش ۲ - الحكایة و التمثیل

شیر دین سفیان ثوری شمع شرع
گفت قوم خویش را کای جمع شرع
لذت و خوشّی خوردن در طعام
بیش چندان نیست کز لب تا بکام
این قدر ره صبر کن آسان بود
تا خوش و ناخوش ترا یکسان بود
میزنی بیهوده همچون سگ تگی
تو کئی در صورت مردم سگی
تا ترا یک استخوان آید بدست
عمر و جانت از دست شد ای سگ پرست
تو همای روح را ده استخوان
زانکه بس افسوس باشد سگ بدان
قوت مردان روح را جان دادنست
چیست قوت تو به سگ نان دادنست
ای به سگ مشغول گشته ماه و سال
چند خواهی بود با سگ در جوال
گر به امر سگ شوی در کار تیز
از سگان خیزی به روز رستخیز

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شیر دین سفیان ثوری شمع شرع
گفت قوم خویش را کای جمع شرع
هوش مصنوعی: سفیان ثوری، عالم بزرگ دین، به پیروان خود گفت: ای گروهی که به احکام شرع پایبندید، توجه کنید.
لذت و خوشّی خوردن در طعام
بیش چندان نیست کز لب تا بکام
هوش مصنوعی: لذت و شادی از خوردن غذا به اندازه‌ای نیست که از لب به کام می‌رسد.
این قدر ره صبر کن آسان بود
تا خوش و ناخوش ترا یکسان بود
هوش مصنوعی: به اندازه‌ای صبر کن که راه رفتن بر تو آسان شود، تا اینکه حال خوب و بد تو برایت یکسان گردد.
میزنی بیهوده همچون سگ تگی
تو کئی در صورت مردم سگی
هوش مصنوعی: تو بی‌فایده مانند سگی که در خیابان به مردم حمله می‌کند، فقط خودت را خسته می‌کنی و نتیجۀ خاصی نمی‌گیری.
تا ترا یک استخوان آید بدست
عمر و جانت از دست شد ای سگ پرست
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو فقط به یک استخوان قناعت کنی، عمر و جانت به خطر می‌افتد، ای پرستنده‌ی سگ.
تو همای روح را ده استخوان
زانکه بس افسوس باشد سگ بدان
هوش مصنوعی: اگرچه ممکن است به ظاهری بی‌اهمیت به نظر برسد، ولی بهتر است به روح خود اهمیت بدهی و نگذار که به دل آشفتگی دچار شوی. در غیر این صورت، فقط باید افسوس بخوری که نتوانستی به یاد روزهای خوب و ارزشمندت بپردازی.
قوت مردان روح را جان دادنست
چیست قوت تو به سگ نان دادنست
هوش مصنوعی: قدرت واقعی مردان در به جان دادن و فداکاری است، در حالی که قدرت تو فقط در فراهم کردن نان برای یک سگ خلاصه می‌شود.
ای به سگ مشغول گشته ماه و سال
چند خواهی بود با سگ در جوال
هوش مصنوعی: چقدر دیگر می‌خواهی با سگ در کیسه خود را مشغول کنی؟
گر به امر سگ شوی در کار تیز
از سگان خیزی به روز رستخیز
هوش مصنوعی: اگر در کارها مانند سگ اطاعت کنی، در روز قیامت نیز از همان سگ‌ها برخیزی.