گنجور

بخش ۴ - الحكایة و التمثیل

نازنین میرفت و بس شوریده بود
گفتی از سرباز خوابی دیده بود
میگذشت او بر در مجلس گهی
این سخن گفت آن مذکر آنگهی
این گل آدم خدا از سرنوشت
چل صباح از دست قدرت میسرشت
بعد از آن گفتا دل مؤمن مدام
هست در انگشت حق کرده مقام
نازنین چون این سخن بشنود ازو
زاتش جانش برآمد دود ازو
گفت بیچاره چه سازد آدمی
یا دلست او یا گلست او از زمی
چون دل و چون گل بدست اوست بس
پس بدست ما چه باشد جز هوس
من دلی دارم ز عالم یا گلی
هر دو او راست اینت مشکل مشکلی
از دل و گل در جهان من برچه ام
اوست جمله در میان من برچه ام
هیچ هستم من ندانم یا نیم
چون همه اوست آخر اینجا من کیم

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نازنین میرفت و بس شوریده بود
گفتی از سرباز خوابی دیده بود
هوش مصنوعی: دلربا در حال رفتن بود و حالتی آشفته داشت، به‌گونه‌ای که گویی خواب عجیبی از جنگجوها دیده است.
میگذشت او بر در مجلس گهی
این سخن گفت آن مذکر آنگهی
هوش مصنوعی: او گاهی بر در مجلس می‌گذشت و گاه این حرف را می‌زد و گاه آن را.
این گل آدم خدا از سرنوشت
چل صباح از دست قدرت میسرشت
هوش مصنوعی: این گل، که نماد انسان خداوند است، از سرنوشت خود در طول زمان و بر اثر قدرتی که در اختیار دارد، به وجود آمده است.
بعد از آن گفتا دل مؤمن مدام
هست در انگشت حق کرده مقام
هوش مصنوعی: سپس گفت که دل مؤمن همیشه تحت تاثیر خداست و در موقعیت ویژه‌ای قرار دارد.
نازنین چون این سخن بشنود ازو
زاتش جانش برآمد دود ازو
هوش مصنوعی: عزیزم، وقتی این حرف را از او می‌شنود، جانش پر از احساسات می‌شود و از او بخار برمی‌خيزد.
گفت بیچاره چه سازد آدمی
یا دلست او یا گلست او از زمی
هوش مصنوعی: آدمی چه می‌تواند بکند؟ یا دلش به حال خودش می‌سوزد، یا این که مانند گلی در زمین رشد می‌کند و زیبایی و زندگی دارد.
چون دل و چون گل بدست اوست بس
پس بدست ما چه باشد جز هوس
هوش مصنوعی: دل و گل هر دو در دست اوست، پس در دست ما چه چیزی جز آرزو و خواهش باقی می‌ماند؟
من دلی دارم ز عالم یا گلی
هر دو او راست اینت مشکل مشکلی
هوش مصنوعی: من دل و روحم همچون دلی است که از آسمان آمده یا مانند گل زیباست. هر دو این حالتها برای اوست و این موضوع برای من تبدیل به یک چالش شده است.
از دل و گل در جهان من برچه ام
اوست جمله در میان من برچه ام
هوش مصنوعی: در دل و زیبایی‌های دنیا، آنچه که من دارم مهم است، زیرا همه چیز در وجود من به هم مرتبط است.
هیچ هستم من ندانم یا نیم
چون همه اوست آخر اینجا من کیم
هوش مصنوعی: من هیچ چیز نیستم و نمی‌دانم که آیا وجود دارم یا نه، زیرا در نهایت همه‌چیز به او برمی‌گردد؛ پس در اینجا من کجایم؟