گنجور

بخش ۹ - الحكایة و التمثیل

بود مردی در سخاوت بی بدل
هرچه بودی خرج کردی بی خلل
مینداشت البته یک جو زر نگاه
گفت یک روزیش مردی نیک خواه
کای فلان آخر نترسی از هلاک
کان زمان کز تو برآید جان پاک
چون نمیداری نگه یک پیرهن
پس فراهم بایدت کردن کفن
گفت چون جانم برآید در پسی
وان کفن کدیه کنند از هر کسی
گر ز دروازه درآیم نیز من
پس شما بر سر زنیدم آن کفن
حرص مینگذاردت پاک ای پسر
تا پلید آئی تو درخاک ای پسر
دایماً در خوی ناخوش ماندهٔ
وز صفات بد در آتش ماندهٔ
تا صفاتت باتو خواهد بود جمع
تو نخواهی بود بی سوزی چو شمع

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بود مردی در سخاوت بی بدل
هرچه بودی خرج کردی بی خلل
هوش مصنوعی: مردی بود که در بخشندگی و بذل و بخشش مانند هیچ‌کس دیگری نبود. او هرچه در توان داشت را بدون هیچ نقص و کم‌وکاستی خرج می‌کرد.
مینداشت البته یک جو زر نگاه
گفت یک روزیش مردی نیک خواه
هوش مصنوعی: او به طور قطع یک مقدار طلا در نظر داشت و گفت که روزی مردی نیکوکار و سخاوتمند به او خواهد رسید.
کای فلان آخر نترسی از هلاک
کان زمان کز تو برآید جان پاک
هوش مصنوعی: اے فلان، چرا از نابودی نمی‌ترسی، در حالی که زمانی خواهد آمد که جان پاکت از تو جدا خواهد شد.
چون نمیداری نگه یک پیرهن
پس فراهم بایدت کردن کفن
هوش مصنوعی: چون نمی‌توانی از یک پیراهن نگهداری کنی، پس باید برایت کفن آماده کنند.
گفت چون جانم برآید در پسی
وان کفن کدیه کنند از هر کسی
هوش مصنوعی: وقتی که جانم از بدنم خارج شود، به گونه‌ای که هر کسی برای من کفن خواهد شد.
گر ز دروازه درآیم نیز من
پس شما بر سر زنیدم آن کفن
هوش مصنوعی: اگر از دروازه داخل شوم، حتی پس از آن من همچنان بر سر شما، آن کفن را می‌زنم.
حرص مینگذاردت پاک ای پسر
تا پلید آئی تو درخاک ای پسر
هوش مصنوعی: ای پسر، حرص و طمع تو را به سوی پاکی می‌کشاند، اما اگر به آن دلبسته شوی، ممکن است تو را به آلودگی و فاسد شدن برساند.
دایماً در خوی ناخوش ماندهٔ
وز صفات بد در آتش ماندهٔ
هوش مصنوعی: همواره در حالتی ناخوشایند و رنج‌آور به سر می‌برم و صفات ناپسند من مثل آتشی سوزانده می‌شود.
تا صفاتت باتو خواهد بود جمع
تو نخواهی بود بی سوزی چو شمع
هوش مصنوعی: تا زمانی که ویژگی‌های تو به هم جمع شود، تو به تنهایی نخواهی بود. بدون اینکه بسوزی و شعله‌ور شوی، مانند شمع.