گنجور

بخش ۸ - الحكایة و التمثیل

رفت با بهلول هارون‌الرشید
سوی گورستان بر خاکی رسید
کله‌ای دیدند خشک آن‌ِ کسی
مرغ در وی خانه بنهاده بسی
کرد هارونش ازان کله سؤال
گفت بهلولش که پنهان نیست حال
بوده است این مرد سر انداخته
در کبوتر باختن جان باخته
مرد چون در دوستی این بمرد
چون بشد با خویشتن هم این ببرد
چون نرفته‌ست این هوس از سر برونش
بیضهٔ مرغ است در کلّه کنونش
هم دماغش بر کبوتر‌بازی است
خاک گشته همچنان در بازی است
از هوس گر کله خاکستر شود
می‌ندانم تا هنوز از سر شود‌!
هرچه در دنیا خیالت آن بود
تا ابد راه وصالت آن بود
کار بر خود از امل کردی دراز
بند کن پیش از اجل از خویش باز
ورنه در مردن نه آسان باشدت
هر نفس مرگی دگر سان باشدت
جمله در باز و فرو کن پای راست
گر کفن را هیچ نگذاری رواست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رفت با بهلول هارون‌الرشید
سوی گورستان بر خاکی رسید
هوش مصنوعی: بهلول و هارون الرشید به سوی قبرستان رفتند و در آنجا بر روی خاکی توقف کردند.
کله‌ای دیدند خشک آن‌ِ کسی
مرغ در وی خانه بنهاده بسی
هوش مصنوعی: آنها سری خشکیده و بی‌روح را دیدند که مرغی در آن، لانه‌ای بسیار ساخته است.
کرد هارونش ازان کله سؤال
گفت بهلولش که پنهان نیست حال
هوش مصنوعی: هارون از بهلول پرسید که این شخص چه حالتی دارد. بهلول پاسخ داد که حال او پنهان نیست و مشخص است.
بوده است این مرد سر انداخته
در کبوتر باختن جان باخته
هوش مصنوعی: این مرد به حالتی افتاده که در کبوتر بازی، به شدت درگیر باختن و آسیب دیدن است. او جان خود را در این بازی باخته و به نوعی سرش را پایین انداخته، نشان از ناراحتی یا شکست او دارد.
مرد چون در دوستی این بمرد
چون بشد با خویشتن هم این ببرد
هوش مصنوعی: مرد وقتی در دوستی از دنیا رفت، خود را نیز با این حال رها کرد.
چون نرفته‌ست این هوس از سر برونش
بیضهٔ مرغ است در کلّه کنونش
هوش مصنوعی: تا زمانی که این آرزو از ذهن او پاک نشده، او مانند تخم مرغی درون پوسته‌اش است و بی‌تحرک به نظر می‌رسد.
هم دماغش بر کبوتر‌بازی است
خاک گشته همچنان در بازی است
هوش مصنوعی: او به قدری در کبوتر بازی غرق شده که مثل خاکی که در بازی افتاده، بی‌حرکت و خاموش مانده است.
از هوس گر کله خاکستر شود
می‌ندانم تا هنوز از سر شود‌!
هوش مصنوعی: من نمی‌دانم وقتی که آرزوها و خواسته‌هایم نابود شوند و به خاموشی بروند، آیا دوباره از نو به زندگی برمی‌گردند یا نه.
هرچه در دنیا خیالت آن بود
تا ابد راه وصالت آن بود
هوش مصنوعی: هر چیزی که در دنیا به آن فکر کنی و آرزویش را داشته باشی، تا ابد به همان آرزو و راه رسیدن به آن خواهی رسید.
کار بر خود از امل کردی دراز
بند کن پیش از اجل از خویش باز
هوش مصنوعی: به خودت نظم بده و کارهایت را درست انجام بده، پیش از آنکه زمانت به پایان برسد، از تنبلی و بی‌خیالی دست بردار.
ورنه در مردن نه آسان باشدت
هر نفس مرگی دگر سان باشدت
هوش مصنوعی: اگر قرار باشد بمیرم، این کار آسان نخواهد بود؛ زیرا هر بار که نفس می‌کشم، مرگی متفاوت و جدید را تجربه می‌کنم.
جمله در باز و فرو کن پای راست
گر کفن را هیچ نگذاری رواست
هوش مصنوعی: به هنگام ورود به خانه، همه چیز را از خود برانید و با پای راست وارد شوید. اگر در این میان کفن را کنار بگذارید، اشکالی ندارد.

حاشیه ها

1388/04/13 18:07
رسته

بیت: 1
غلط: بسر
درست : بر
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.