بخش ۷ - الحكایة و التمثیل
بود بهلول از شراب عشق مست
بر سر راهی مگر بر پل نشست
میگذشت آنجایگه هارون مگر
او خوشی میبود پیش افکنده سر
گفت هارونش که ای بهلول مست
خیز از اینجا چون توان بر پل نشست
گفت این با خویشتن گو ای امیر
تا چرا بر پل بماندی جای گیر
جملهٔ دنیا پلست و قنطره ست
بر پُلت بنگر که چندین منظره ست
گر بسی بر پل کنی ایوان و در
هست آبی زان سوی پل سر بسر
گردنت را خانه بر پل چیست غل
کی شود با مکر این بیرون به پل
تا توانی زیر پل ساکن مباش
چون شکست آورد پل ایمن مباش
از مجره آسمان دارد شکست
زودبگذر تا نگردی پست پست
گنبدی بشکسته تو بنشسته زیر
آمدستی گوئیا از جانت سیر
گنبد بشکسته چون زیر اوفتد
کی جهد کس گر خود او شیر اوفتد
مرگ از پیش و تو از پس میروی
بهر مرداری چو کرکس میروی
پاک شو از جیفهٔ دنیا تمام
ورنه چون مردار میمانی بدام
زانکه هر چیزی که سودای تو است
چون بمردی نقد فردای تو است
بخش ۶ - الحكایة و التمثیل: پیش آن دیوانه شد مردی جوانبخش ۸ - الحكایة و التمثیل: رفت با بهلول هارونالرشید
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بود بهلول از شراب عشق مست
بر سر راهی مگر بر پل نشست
هوش مصنوعی: بهلول در حال نشئه شدن از عشق بود و بر سر یک راه ایستاده بود، انگار که بر پلی نشسته است.
میگذشت آنجایگه هارون مگر
او خوشی میبود پیش افکنده سر
هوش مصنوعی: هارون در زمانی عبور میکرد که اگر خوشحال بود، سرش را به جلو خم کرده بود.
گفت هارونش که ای بهلول مست
خیز از اینجا چون توان بر پل نشست
هوش مصنوعی: هارون به بهلول گفت: ای مست، از اینجا بلند شو، چون نمیتوانی روی پل بنشینی.
گفت این با خویشتن گو ای امیر
تا چرا بر پل بماندی جای گیر
هوش مصنوعی: به خودت بگو ای امیر که چرا در این مکان بر پل ایستادهای و جای را ترک نمیکنی.
جملهٔ دنیا پلست و قنطره ست
بر پُلت بنگر که چندین منظره ست
هوش مصنوعی: دنیا مانند پلی است که به سوی مقصدی دیگر میبرد، پس به اطرافت توجه کن و ببین که چه مناظر و زیباییهایی در این مسیر وجود دارد.
گر بسی بر پل کنی ایوان و در
هست آبی زان سوی پل سر بسر
هوش مصنوعی: اگرچه بر پل بنا کنی و در ورودیات زیبا باشد، آن سوی پل آب جاری است که همه چیز را میشوید و برمیدارد.
گردنت را خانه بر پل چیست غل
کی شود با مکر این بیرون به پل
هوش مصنوعی: در این بیت، اشاره به موقعیتی دارد که در آن فردی به نوعی در تنگنا یا فشار قرار گرفته است. به نظر میرسد که در این شرایط، تلاشهای او برای فرار یا دوری از مشکلات، احتمالاً با چالشهایی مواجه است. به طور کلی، مفهوم این بیت به زندگی انسان و پیچیدگیهای آن و اینکه چگونه آدمی میتواند در برابر موانع و سختیها مقاومت کند، مرتبط است.
تا توانی زیر پل ساکن مباش
چون شکست آورد پل ایمن مباش
هوش مصنوعی: تا جایی که میتوانی، در زیر پل به صورت ساکن نمان. هنگامی که پل فرو بریزد، دیگر حس امنیت نکن.
از مجره آسمان دارد شکست
زودبگذر تا نگردی پست پست
هوش مصنوعی: نسیم آسمانی به سرعت عبور میکند تا تو به درجات پایینی نرسی.
گنبدی بشکسته تو بنشسته زیر
آمدستی گوئیا از جانت سیر
هوش مصنوعی: گنبدی که شکسته، تو زیر آن نشستهای؛ گویی از جانت بیزار شدهای.
گنبد بشکسته چون زیر اوفتد
کی جهد کس گر خود او شیر اوفتد
هوش مصنوعی: وقتی که گنبدی بزرگ و مستحکم فرو میافتد، دیگر هیچکس نمیتواند در برابر آن مقاومت کند؛ حتی اگر خود آن بزرگترین و قویترین موجود نیز باشد، نمیتواند از سقوطش جلوگیری کند.
مرگ از پیش و تو از پس میروی
بهر مرداری چو کرکس میروی
هوش مصنوعی: تو از جلو به سمت مرگ میروی و پشت سر تو هم مرگ در کمین است، مانند کرکسی که به دنبال لاشه میگردد.
پاک شو از جیفهٔ دنیا تمام
ورنه چون مردار میمانی بدام
هوش مصنوعی: خودت را از آلودگیهای دنیا پاک کن، وگرنه مانند مرداری در چنگال مشکلات میمانی.
زانکه هر چیزی که سودای تو است
چون بمردی نقد فردای تو است
هوش مصنوعی: چرا که هر چیزی که آرزوی توست، وقتی که بمیری، به سود فردایت تبدیل میشود.
حاشیه ها
1388/04/13 18:07
رسته
بیت: 3
غلط: هاورنش
درست : هارونش
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
1396/11/07 13:02
محمدعلی
بیت 7
غلط: مگر
درست: مرگ