بخش ۶ - الحكایة و التمثیل
رابعه یک روز در وقت بهار
شد درون خانهٔ تاریک و تار
سر فرو برد از همه عالم بزیر
همچنان میبود خوش خوش تا بدیر
پیش او شد زاهدی گفت این زمان
خیز بیرون آی وبنگر در جهان
تا ببینی صنع رنگارنگ او
چند باشی بیش ازین دلتنگ او
رابعه گفتش که تو در خانه آی
تا به بینی صانع ای دیوانه رای
تا چه خواهم کرد صنع بحر و بر
صانعم نقدست با صنعم مبر
گر بصانع در دلت راهی بود
در بر آن صنع چون کاهی بود
چون کسی را این چنین راهیست باز
از چه باید کرد بر خود ره دراز
کعبهٔ جان روی جانان دیدنست
روی او در کعبهٔ جان دیدنست
گر چنین بینی جهان بین خوانمت
ورنه نابینای بی دین خوانمت
بخش ۵ - الحكایة و التمثیل: هندوئی بودست چون شوریدهٔبخش ۷ - الحكایة و التمثیل: آن یکی پرسید از مجنون مگر
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
رابعه یک روز در وقت بهار
شد درون خانهٔ تاریک و تار
هوش مصنوعی: رابعه روزی در فصل بهار، در خانهای که تاریک و غمانگیز بود، قرار گرفت.
سر فرو برد از همه عالم بزیر
همچنان میبود خوش خوش تا بدیر
هوش مصنوعی: سرش را از همه چیز میگیرد و در زیر پناه میگیرد، مانند اینکه به خوشی و شادی به زندگی ادامه میدهد تا زمانی که به پایان برسد.
پیش او شد زاهدی گفت این زمان
خیز بیرون آی وبنگر در جهان
هوش مصنوعی: زاهدی در حضور او گفت: اکنون زمان آن رسیده است که برآیی و به تماشای دنیا بپردازی.
تا ببینی صنع رنگارنگ او
چند باشی بیش ازین دلتنگ او
هوش مصنوعی: تا وقتی که زیباییهای آفرینش او را تماشا کنی، دیگر چرا باید از این حال و زندگی دلگیر و ناراحت باشی؟
رابعه گفتش که تو در خانه آی
تا به بینی صانع ای دیوانه رای
هوش مصنوعی: رابعه به او گفت که بیایید به خانه تا بتوانید سازنده و خالق را ببینید، ای دیوانه.
تا چه خواهم کرد صنع بحر و بر
صانعم نقدست با صنعم مبر
هوش مصنوعی: تا چه زمانی میخواهم به زیباییهای دریا و زمین بپردازم، در حالی که زیبایی واقعی در کنار من حاضر است؟
گر بصانع در دلت راهی بود
در بر آن صنع چون کاهی بود
هوش مصنوعی: اگر در دل تو نشانهای از سازنده وجود داشته باشد، در مقابل آن ساخته، همچون کاهی ناچیز خواهد بود.
چون کسی را این چنین راهیست باز
از چه باید کرد بر خود ره دراز
هوش مصنوعی: اگر کسی به این صورت در مسیر خود قرار گرفته باشد، باید بپرسیم چه باید کرد که راه طولانیتری را برای خود ایجاد نکند.
کعبهٔ جان روی جانان دیدنست
روی او در کعبهٔ جان دیدنست
هوش مصنوعی: دیدن جمال محبوب، همانند دیدن کعبه برای جان انسان است. وقتی که انسان به کعبهٔ دل خود نگاه میکند، در واقع زیبایی معشوق را در آنجا مشاهده میکند.
گر چنین بینی جهان بین خوانمت
ورنه نابینای بی دین خوانمت
هوش مصنوعی: اگر جهان را به درستی ببینی، تو را بینا میدانم؛ اما اگر نتوانی این کار را انجام دهی، تو را نابینای بیایمان تصور میکنم.