گنجور

بخش ۴ - الحكایة و التمثیل

شد بگورستان یکی دیوانه کیش
ده جنازه پیشش آوردند بیش
تا که بر یک مرده کردندی نماز
مردهٔ دیگر رسید از پی فراز
هر زمانی مردهٔ دیگر رسید
تا یکی بردند دیگر در رسید
مرد مجنون گفت بر مرده نماز
چند باید کرد کاریست این دراز
کی توان بر یک بیک تکبیر کرد
جمله را باید کنون تدبیر کرد
هرچه در هر دو جهان دون خداست
بر همه تکبیر باید کرد راست
بر در هر مردهٔ نتوان نشست
چار تکبیری بکن بر هر چه هست
ورنه دنیا زود مردارت کند
مرده تر از خویش صد بارت کند
نقد دنیا گرچه بسیاری بود
چون ز دستت رفت مرداری بود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شد بگورستان یکی دیوانه کیش
ده جنازه پیشش آوردند بیش
هوش مصنوعی: در یک قبرستان، دیوانه‌ای مشغول کار شده بود و برایش چندین جسد آوردند.
تا که بر یک مرده کردندی نماز
مردهٔ دیگر رسید از پی فراز
هوش مصنوعی: وقتی بر یک مرده نماز می‌خواندند، مرده‌ای دیگر از راه می‌رسید.
هر زمانی مردهٔ دیگر رسید
تا یکی بردند دیگر در رسید
هوش مصنوعی: هر بار که یک نفر از دنیا می‌رود، فرد دیگری به دنیا می‌آید.
مرد مجنون گفت بر مرده نماز
چند باید کرد کاریست این دراز
هوش مصنوعی: مرد مجنون می‌گوید شاید برای مرده چه تعداد نماز بگذارند، اما این کار بسیار طولانی و پیچیده است.
کی توان بر یک بیک تکبیر کرد
جمله را باید کنون تدبیر کرد
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند فقط با یک صدای بلند، همه چیز را به یکباره تحت کنترل درآورد؛ اکنون باید به فکر چاره و برنامه‌ریزی باشید.
هرچه در هر دو جهان دون خداست
بر همه تکبیر باید کرد راست
هوش مصنوعی: هر چیزی که در این دو جهان از خداوند پایین‌تر و کم‌ارزش‌تر است، باید در برابر آن با صدای بلند اعلام انزجار و نارضایتی کرد.
بر در هر مردهٔ نتوان نشست
چار تکبیری بکن بر هر چه هست
هوش مصنوعی: در هر جایی که به مرگ مواجه می‌شوی، بر آن بایست و به احترامش دعا کن و بر هر چیز موجود در دنیا تأمل کن.
ورنه دنیا زود مردارت کند
مرده تر از خویش صد بارت کند
هوش مصنوعی: اگر دنیا تو را نادیده بگیرد، به زودی تو را به حالتی حتی بدتر از مرگ می‌رساند و چندین بار در این وضعیت غم‌انگیز غرق می‌کند.
نقد دنیا گرچه بسیاری بود
چون ز دستت رفت مرداری بود
هوش مصنوعی: هرچند در دنیای مادی چیزهای زیادی ارزش دارند و به نظر می‌رسند مهم هستند، اما زمانی که از دست بروند، ارزش واقعی‌شان مشخص می‌شود و متوجه می‌شویم که در واقع ارزش خاصی نداشته‌اند.