گنجور

شمارهٔ ۴۵

افسوس که بی فایده فرسوده شدیم
وز آسِ سپهرِ سرنگون سوده شدیم
دردا و ندامتا که تا چشم زدیم
نابوده دمی بکام، نابوده شدیم

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

افسوس که بی فایده فرسوده شدیم
وز آسِ سپهرِ سرنگون سوده شدیم
هوش مصنوعی: متأسفانه بدون اینکه به نتیجه‌ای برسیم، خسته و فرسوده شده‌ایم و از عواقب زندگی که به ما آسیب زده است، رنج می‌بریم.
دردا و ندامتا که تا چشم زدیم
نابوده دمی بکام، نابوده شدیم
هوش مصنوعی: ای وای و افسوس که به یک چشم به هم زدن، لحظه‌ای از زندگی‌ام را در طلب خوشبختی از دست دادم و نابود شدم.

حاشیه ها

1398/11/19 04:02
جهانگیر تجددی

سلام خدمت همه ادب دوستان
شعر زیبایی است با اینکه مانند ان را که به شاعران دیگر منصوب کرده بودند ، دیدم
اما اصل سخن را باید دریافت
...
فکر می کنم در بیت اخر به جای
"نابوده دمی بکام،" باید از "نابرده دمی به کام" استفاده کرد که با دو معنا ی ؛
حتی یکدم از زندگی به کام من نبوده(هدف لحظه ای) و یا بدون ان که از زندگی کام (هدف نهایی)بگیرم
معنا دار تر میشه
و " نابوده دمی بکام " فکر می کنم بی معنی است
جهانگیر تجددی

1400/04/06 19:07
سایه

سلام دوستان.

سوده شدن یعنی فرسوده شدن و آس به معنی سنگ گرد رو یا زیر آسیاب است. خیام ستاره شناس و وقت شناس با علم به گردی زمین و پدید آمدن شب و روز و ماه و سال از گردش زمین در گردونه آسمان٬ زمین را به سنگ زیرین و سپهر سرنگون را به سنگ رویی آسیاب تشبیه کرده که از گردش آن ها گذر عمر و  در نتیجه فرسایش انسان حاصل می شود. 

شکایت خیام از سر افسردگی و شکست نیست بلکه بیانی واقعگرایانه از بی‌فایدگی ذاتی دنیا در مقیاس کلی است که هرچه پدید می آید دیری نمی پاید و به کام عدم فرو می رود. عشق و اشتیاق بزرگ خیام به زندگی موجب دلتنگی و افسوس بزرگ او در اشعارش نیز هست.