گنجور

گفتار عباسه دربارهٔ عشق و معرفت

با کسی عباسه گفت ای مرد عشق
ذره‌ای بر هرک تابد درد عشق
گر بود مردی، زنی زاید ازو
ور زنیست ای بس که مرد آید ازو
زن ندیدی تو که از آدم بزاد
مرد نشنیدی که از مریم بزاد
تا نتابد آنچ می‌باید تمام
کار هرگز بر تو نگشاید مدام
چون بتابد، ملک حاصل آیدت
حاصل آید هرچ در دل آیدت
ملک نیز این دان و دولت این شمر
ذره‌ای زین، عالمی از دین شمر
گر شوی قانع به ملک این جهان
تا ابد ضایع بمانی جاودان
هست دایم سلطنت در معرفت
جهد کن تا حاصل آید این صفت
هرک مست عالم عرفان بود
بر همه خلق جهان سلطان بود
ملک عالم پیش او ملکی شود
نه فلک در بحر او فلکی شود
گر بدانندی ملوک روزگار
ذوق یک شربت ز بحر بی‌کنار
جمله در ماتم نشینندی ز درد
روی یک دیگر ندیدندی ز درد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

با کسی عباسه گفت ای مرد عشق
ذره‌ای بر هرک تابد درد عشق
هوش مصنوعی: عباسه به مرد عشق می‌گوید که عشق مانند ذره‌ای نور است که بر هر کسی می‌تابد و درد و رنج آن را بر دوش می‌گذارد.
گر بود مردی، زنی زاید ازو
ور زنیست ای بس که مرد آید ازو
هوش مصنوعی: اگر مردی باشد، زنی از او به دنیا می‌آید و اگر زنی باشد، مردان زیادی از او به وجود می‌آیند.
زن ندیدی تو که از آدم بزاد
مرد نشنیدی که از مریم بزاد
هوش مصنوعی: زن را ندیدی که از آدم متولد شد و مرد را نشنیدی که از مریم متولد شد.
تا نتابد آنچ می‌باید تمام
کار هرگز بر تو نگشاید مدام
هوش مصنوعی: برای اینکه کارها به درستی پیش بروند و نتیجه مطلوب حاصل شود، لازم است که وقت و تلاش لازم را صرف کنید و تا زمانی که این تلاش‌ها انجام نشود، به سختی می‌توانید به موفقیت دست پیدا کنید.
چون بتابد، ملک حاصل آیدت
حاصل آید هرچ در دل آیدت
هوش مصنوعی: زمانی که نور و روشنی بر تو بتابد، آنچه به آن دست یابی، حاصل خواهد شد و هر چیزی که در دل و ذهنت بگذرد، به دست می‌آوری.
ملک نیز این دان و دولت این شمر
ذره‌ای زین، عالمی از دین شمر
هوش مصنوعی: شاه و سلطنت نیز به این نکته آگاهند که تمام این دنیا و جلوه‌های آن، در مقایسه با ارزش‌های معنوی و دین، چیزی جز نقطه‌ای کوچک نیست.
گر شوی قانع به ملک این جهان
تا ابد ضایع بمانی جاودان
هوش مصنوعی: اگر به داشتن این دنیای فانی راضی باشی، تا ابد در بدبختی و ناکامی باقی خواهی ماند.
هست دایم سلطنت در معرفت
جهد کن تا حاصل آید این صفت
هوش مصنوعی: دائم در شناخت خود، قدرت و حاکمیت وجود دارد. تلاش کن تا به این ویژگی دست یابی.
هرک مست عالم عرفان بود
بر همه خلق جهان سلطان بود
هوش مصنوعی: هر کسی که در علم عرفان و معرفت عمیق باشد، بر تمام مردم جهان تسلط و سلطنت دارد.
ملک عالم پیش او ملکی شود
نه فلک در بحر او فلکی شود
هوش مصنوعی: در حضور او، فرمانروای جهان مانند یک فرمانده خواهد بود و فضا در دریا مانند ستاره‌ای خواهد درخشید.
گر بدانندی ملوک روزگار
ذوق یک شربت ز بحر بی‌کنار
هوش مصنوعی: اگر شاهان زمانه را بشناسی، لذت یک جرعه از دریا بی‌کران را درک خواهی کرد.
جمله در ماتم نشینندی ز درد
روی یک دیگر ندیدندی ز درد
هوش مصنوعی: همه به خاطر غم و اندوه کنار هم نشسته‌اند و به خاطر درد و رنجی که دارند، هرگز نتوانسته‌اند چهره یکدیگر را ببینند.

خوانش ها

گفتار عباسه دربارهٔ عشق و معرفت به خوانش فاطمه زندی
گفتار عباسه دربارهٔ عشق و معرفت به خوانش آزاده