گفتار معشوق طوسی (محمد) با مریدش
یک شبی معشوق طوس، آن بحر راز
با مریدی گفت دایم در گداز
تا چو اندر عشق بگدازی تمام
پس شوی از ضعف چون مویی مدام
چون شود شخص تو چون مویی نزار
جایگاهی سازدت در زلف یار
هرک چون مویی شود در کوی او
بی شک او مویی شود در موی او
گر تو هستی راه بین و دیده ور
موی در موی این چنین بین درنگر
گر سر مویی بماند از خودیت
هفت دوزخ سر برآید از بدیت
بیان وادی فقر: بعد ازین وادی فقرست و فناگفتار عاشقی که از بیم قیامت میگریست: عاشقی روزی مگر خون میگریست
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
یک شبی معشوق طوس، آن بحر راز
با مریدی گفت دایم در گداز
هوش مصنوعی: یک شب معشوق طوس با یکی از پیروانش گفت که همیشه در حال ذوب شدن و تغییر است.
تا چو اندر عشق بگدازی تمام
پس شوی از ضعف چون مویی مدام
هوش مصنوعی: وقتی که در عشق به شدت احساساتی شوی، همواره ضعیف و آسیبپذیر خواهی بود، مانند مویی که همیشه نازک و لطیف است.
چون شود شخص تو چون مویی نزار
جایگاهی سازدت در زلف یار
هوش مصنوعی: وقتی که تو مانند مویی ضعیف و نازک میشوی، جایی در زلف محبوبت برایت فراهم میشود.
هرک چون مویی شود در کوی او
بی شک او مویی شود در موی او
هوش مصنوعی: هر کس که به عشق خداوند وارد شود، به یقین در آنجا مانند مویی در بافت موها میشود و تمام وجودش در آن عشق محو میگردد.
گر تو هستی راه بین و دیده ور
موی در موی این چنین بین درنگر
هوش مصنوعی: اگر تو اهل بصیرت و بینش هستی، در اینجا به جزئیات دقت کن و چشم خود را به این نکته روشن و عمیق باز کن.
گر سر مویی بماند از خودیت
هفت دوزخ سر برآید از بدیت
هوش مصنوعی: اگر کمی از خودخواهی و خودپسندی در وجودت باقی بماند، هفت دوزخ از بدیها و ناپسندهای تو ظهور خواهد کرد.
خوانش ها
گفتار معشوق طوسی (محمد) با مریدش به خوانش آزاده
گفتار معشوق طوسی (محمد) با مریدش به خوانش فاطمه زندی
حاشیه ها
1392/02/06 04:05
امیر
در بعضی نسخ در بیت آخر "بماند" آمده که به لحاظ معنایی صحیح تر به نظر می رسد.
1393/02/17 19:05
ف. فرشیم
حق با امیر است و "بماند" درست است، زیرا که سخن و پیام اصلی شاعر نیز همین است. می گوید خودی را کنار بگذار که اگر حتی سرمویی از آن در تو بماند آن وقت هفت جهنم از این بدی تو پیدا می شود.
1394/08/08 20:11
شاید در بیت چهار «هرکه» درست باشد، نه «هرک».
ممکن است هرک گویش قدیی باشد، اما به هر حال خواندن آن به صورت «هرکه» روان تر است.