حکایت دیوانهای که از مگس و کیک در عذاب بود
بود در کنجی یکی دیوانه خوار
پیش او شد آن عزیز نامدار
گفت میبینم ترا اهلیتی
هست در اهلیتت جمعیتی
گفت کی جمعیتی یابم ز کس
چون خلاصم نیست از کیک و مگس
جملهٔ روزم مگس دارد عذاب
جملهٔ شب نایدم از کیک خواب
نیم سارخکی چو در نمرود شد
مغز آن سرگشته دل پر دود شد
من مگر نمرود وقتم کز حبیب
کیک و سارخک و مگس دارم نصیب
دیگری گفتش گنه دارم بسی
با گنه چون ره برد آنجا کسی
چون مگس آلوده باشد بیخلاف
کی رسد سیمرغ را در کوه قاف
چون ز ره سر تافت مرد پر گناه
کی تواند یافت قرب پادشاه
گفت ای غافل مشو نومید ازو
لطف میخواه و کرم جاوید ازو
گر به آسانی نیندازی سپر
کار دشوارت شود ای بیخبر
گر نبودی مرد تایب را قبول
کی بدی هر شب برای او نزول
گر گنه کردی، در توبهست باز
توبه کن کین در نخواهد شد فراز
گر به صدق آیی درین ره تو دمی
صد فتوحت پیش بازآید همی
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بود در کنجی یکی دیوانه خوار
پیش او شد آن عزیز نامدار
هوش مصنوعی: در گوشهای، یک دیوانهای نشسته بود و آن شخص عزیز و معروف به نزد او رفت.
گفت میبینم ترا اهلیتی
هست در اهلیتت جمعیتی
هوش مصنوعی: میگوید که من تو را میبینم و متوجه میشوم که در وجودت، نشانههایی از قابلیت و استعداد وجود دارد و این استعداد در تو به شکل خاصی تجلی یافته است.
گفت کی جمعیتی یابم ز کس
چون خلاصم نیست از کیک و مگس
هوش مصنوعی: مرا از کیک و مگس رهایی نیست، پس چطور میتوانم جمعیتی از افراد پیدا کنم؟
جملهٔ روزم مگس دارد عذاب
جملهٔ شب نایدم از کیک خواب
هوش مصنوعی: تمام روزم پر از درد و آزار است و شبها هم نمیدانم کی خوابم میبرد.
نیم سارخکی چو در نمرود شد
مغز آن سرگشته دل پر دود شد
هوش مصنوعی: نیم ساری که در آتش نمرود قرار گرفت، باعث شد که دل آن سرگشته از غم و اندوه پر شود.
من مگر نمرود وقتم کز حبیب
کیک و سارخک و مگس دارم نصیب
هوش مصنوعی: من چطور میتوانم وضعیت خود را با نمرود مقایسه کنم، در حالی که از محبوبم فقط چیزهایی ناچیز و بیارزش به دست آوردهام؟
دیگری گفتش گنه دارم بسی
با گنه چون ره برد آنجا کسی
هوش مصنوعی: کس دیگری به او گفت: من خیلی گناه کردهام، ولی اگر کسی به آنجا برود که گناهکار باشد، چه خواهد شد؟
چون مگس آلوده باشد بیخلاف
کی رسد سیمرغ را در کوه قاف
هوش مصنوعی: اگر مگس در آلودگی خود بماند و تغییر نکند، هرگز نمیتواند به سیمرغ، که نماد بلندی و پاکی است، در قله کوه قاف برسد.
چون ز ره سر تافت مرد پر گناه
کی تواند یافت قرب پادشاه
هوش مصنوعی: وقتی فردی گناهکار به راهی منحرف میشود، چگونه میتواند به مقام و نزدیکی پادشاه دست یابد؟
گفت ای غافل مشو نومید ازو
لطف میخواه و کرم جاوید ازو
هوش مصنوعی: ای انسان، در ناامیدی غرق نشو و از او درخواست لطف کن؛ چرا که کرم و محبت او همیشگی است.
گر به آسانی نیندازی سپر
کار دشوارت شود ای بیخبر
هوش مصنوعی: اگر به راحتی از زیر بار مشکلات شانه خالی کنی، کار برایت سختتر خواهد شد، ای کسی که بیاطلاعی.
گر نبودی مرد تایب را قبول
کی بدی هر شب برای او نزول
هوش مصنوعی: اگر مرد نیکوکار و تائب (پشیمان از گناه) نبود، هر شب رحمت و نعمت الهی برای او فرود نمیآمد.
گر گنه کردی، در توبهست باز
توبه کن کین در نخواهد شد فراز
هوش مصنوعی: اگر مرتکب گناهی شدهای، در بازگشت و توبه کردن سعی کن؛ زیرا این گناه نمیتواند تو را از مسیر زندگیات دور کند.
گر به صدق آیی درین ره تو دمی
صد فتوحت پیش بازآید همی
هوش مصنوعی: اگر با صداقت و نیت خالص وارد این راه شوی، در یک لحظه، صدها دروازه از امکانها و فرصتها به رویت گشوده خواهد شد.
خوانش ها
حکایت دیوانهای که از مگس و کیک در عذاب بود به خوانش آزاده
حاشیه ها
1391/08/28 06:10
امیر
در مصراع دوم بیت ششم "سارخک" صحیح است.
1400/03/13 12:06
مریم
کیک هم به معنای مردمک چشم و هم شپش است و سارخک یا سارشک به معنای پشه است.