گنجور

پند دیوانه‌ای با خواجه‌ای ناسپاس

خواجه‌ای می‌گفت در وقت نماز
کای خدا رحمت کن و کارم بساز
آن سخن دیوانه‌ای بشنید ازو
گفت رحمت می‌بپوشی زود ازو
تو ز ناز خود نگنجی در جهان
می‌خرامی از تکبر هر زمان
منظری سر بر فلک افراشته
چار دیوارش به زر بنگاشته
ده غلام و ده کنیزک کرده راست
رحمت اینجا کی بود بر پرده راست
خود تو بنگر تا تو با این جمله کار
جای رحمت داری آخر شرم دار
گر چو من یک گرده قسمت داریی
آنگهی تو جای رحمت داریی
تا نگردانی ز ملک و مال روی
یک نفس ننمایدت این حال روی
روی این ساعت بگردان از همه
تا شوی فارغ چو مردان از همه

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خواجه‌ای می‌گفت در وقت نماز
کای خدا رحمت کن و کارم بساز
هوش مصنوعی: یک بزرگی در زمان نماز به خداوند دعا می‌کرد و از او می‌خواست که به او رحم کند و مشکلاتش را حل کند.
آن سخن دیوانه‌ای بشنید ازو
گفت رحمت می‌بپوشی زود ازو
هوش مصنوعی: سخنی را شنید دیوانه‌ای و از آن گفت که به زودی رحمت را از او می‌پوشانی.
تو ز ناز خود نگنجی در جهان
می‌خرامی از تکبر هر زمان
هوش مصنوعی: تو به قدری ناز و غره هستی که نمی‌توانی در این جهان جا بگیری و همیشه از روی تکبر خود در حال حرکت هستی.
منظری سر بر فلک افراشته
چار دیوارش به زر بنگاشته
هوش مصنوعی: اینجا منظره‌ای داریم که با دیوارهایی بلند و زینتی به خوبی محصور شده و به سمت آسمان رفته است. دیوارها با طلا تزئین شده‌اند و جلوه‌ای باشکوه دارند.
ده غلام و ده کنیزک کرده راست
رحمت اینجا کی بود بر پرده راست
هوش مصنوعی: اینجا ده غلام و ده کنیزک وجود دارد و رحمت الهی در اینجا چقدر آشکار است که همه چیز به درستی چیده شده است.
خود تو بنگر تا تو با این جمله کار
جای رحمت داری آخر شرم دار
هوش مصنوعی: به خودت نگاه کن و ببین که با این گفته‌ها چه ارتباطی داری. در نهایت خودت را کنترل کن و از شرم دوری کن.
گر چو من یک گرده قسمت داریی
آنگهی تو جای رحمت داریی
هوش مصنوعی: اگر تو هم مانند من بخشی از درد و رنج را تجربه کرده باشی، آن‌گاه شایسته‌ی رحمت و محبت خواهی بود.
تا نگردانی ز ملک و مال روی
یک نفس ننمایدت این حال روی
هوش مصنوعی: اگر برخلاف سلطنت و ثروت روی خود را برگردانی، هرگز این حالت روحت را به تو نشان نخواهد داد.
روی این ساعت بگردان از همه
تا شوی فارغ چو مردان از همه
هوش مصنوعی: این ساعت را از هر چیز دیگری منحرف کن تا همانند مردان، از همه چیز آزاد شوی و بی‌خیال.

خوانش ها

پند دیوانه‌ای با خواجه‌ای ناسپاس به خوانش آزاده