گنجور

گفتهٔ مجنون که دشنام لیلی را بر آفرین همهٔ عالم ترجیح میداد

گفت مجنون گر همه روی زمین
هر زمان بر من کنندی آفرین
من نخواهم آفرین هیچ کس
مدح من دشنام لیلی باد و بس
خوشتراز صد مدح یک دشنام او
بهتر از ملک دو عالم نام او
مذهب خود با توگفتم ای عزیز
گر بود خواری چه خواهد بود نیز
گفت برق عزت آید آشکار
پس برآرد از همه جانها دمار
چون بسوزد جان به صد زاری چه سود
آنگهی از عزت و خواری چه سود
بازگفتند آن گروه سوخته
جان ما و آتش افروخته
کی شود پروانه از آتش نفور
زانک او را هست در آتش حضور
گرچه ما را دست ندهد وصل یار
سوختن ما را دهد دست، اینت کار
گر رسیدن سوی آن دلخواه نیست
پاک پرسیدن جز اینجا راه نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گفت مجنون گر همه روی زمین
هر زمان بر من کنندی آفرین
هوش مصنوعی: مجنون گفت: اگر تمام مردم جهان هر لحظه برای من تمجید و ستایش کنند، باز هم برای من کافی نیست.
من نخواهم آفرین هیچ کس
مدح من دشنام لیلی باد و بس
هوش مصنوعی: من نه به ستایش کسی احتیاجی دارم و نه به بدگویی از لیلی، فقط همین برای من کافیست.
خوشتراز صد مدح یک دشنام او
بهتر از ملک دو عالم نام او
هوش مصنوعی: دوست داشتن و ستایش کسی به مراتب ارزشمندتر از این است که به جای او از دنیا و ثروت‌هایش حرف زده شود. در واقع، حتی اگر یک نفر از او بد بگوید، برای من این دشنام به اندازه‌ی صد ستایش دیگر اهمیت دارد، چرا که نام و شخصیت او برای من بسیار گرانقدرتر از همه‌ی چیزهای دنیا است.
مذهب خود با توگفتم ای عزیز
گر بود خواری چه خواهد بود نیز
هوش مصنوعی: من با تو در مورد باور خود صحبت کردم، ای عزیز، اگر خواری وجود داشته باشد، چه چیزی باقی خواهد ماند؟
گفت برق عزت آید آشکار
پس برآرد از همه جانها دمار
هوش مصنوعی: برق عزت به وضوح ظاهر می‌شود و باعث می‌شود که از دل همه افراد، جان‌ها به در آید یا به تعبیر دیگر، موجب وحشت و نابودی آنها می‌شود.
چون بسوزد جان به صد زاری چه سود
آنگهی از عزت و خواری چه سود
هوش مصنوعی: وقتی جان انسان با درد و اندوه بسوزد، دیگر چه فایده‌ای دارد اگر در زندگی به عزت و احترام برسد یا در ذلت و خواری به سر ببرد؟
بازگفتند آن گروه سوخته
جان ما و آتش افروخته
هوش مصنوعی: آن گروهی که از شدت غم و اندوه دچار سوختگی روحی شده‌اند، دوباره داستان ما را روایت کردند و آتش دلی که در دل دارند را شعله‌ور کردند.
کی شود پروانه از آتش نفور
زانک او را هست در آتش حضور
هوش مصنوعی: چه زمانی پروانه از آتش می‌گریزد؟ او که همیشه در آتش حضور دارد.
گرچه ما را دست ندهد وصل یار
سوختن ما را دهد دست، اینت کار
هوش مصنوعی: اگر چه شاید به ما اجازه ندهند که به وصال محبوب برسیم، اما همین که ما در آتش عشق می‌سوزیم، خود نشان‌دهنده‌ی کار عشق و محبت است.
گر رسیدن سوی آن دلخواه نیست
پاک پرسیدن جز اینجا راه نیست
هوش مصنوعی: اگر به آن هدف مطلوب نرسیم، تنها راه برای فهمیدن حقیقت، پرسش و کاوش در همین جاست.

خوانش ها

گفتهٔ مجنون که دشنام لیلی را بر آفرین همهٔ عالم ترجیح میداد به خوانش آزاده
گفتهٔ مجنون که دشنام لیلی را بر آفرین همهٔ عالم ترجیح میداد به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1397/12/14 21:03
علی عادلفر

اصلاح بیت سوم :
مذهب خود با تو گفتم ای عزیز
گر بُوَد خاری چه خواهد بود تیز
شرح:
مذهب من این است که گفتم، حال اگر مشکل و سختی ای هم در این راه باشد، قابل تحمل است و سختی آن احساس نمی شود
و درود بر عارف الحق، عطار نیشابوری