بخش ۹ - در شرح حال خود فرماید
حال خود بشنوز من ای مرد نیک
روغن ایمان مریزان تو به دیک
چون پدر این پند را تعلیم کرد
اوستادم هم مراتعظیم کرد
گفت ای نور دو چشم صالحان
وز معارف نقد اسرار زمان
همچو تو فرزند درگیتی نزاد
دشمنانت را سر و تن گو مباد
ای تو مقصود پدر در سرّ دین
از تو روشن گشته ایمانم یقین
ای تو در ملک دلم روشن شده
در میان باغ جان گلشن شده
من امام خود زخود بشناختم
و آنگهی دنیا و دین در باختم
دین و دنیایت نیاید هیچ کار
از من این دم این سخن را گوش دار
گر نباشد آن امامت راهبر
از وجود خویش کی یابی خبر
رو تو در دین خدا ایمان بیار
تا شود سرّ نهانت آشکار
رو تو در دین محمد رست شو
همچو عطّار از طریق چست شو
هرکه دیدار ولی پیدا ندید
تو یقین میدان که او خود را ندید
بخش ۸ - در اشاره به کتاب جوهرالذات که از تصنیفات شیخ است و سرلقب عطار: یک شبی در بحر شاه اولیابخش ۱۰ - در بیان مذهب و سلسلۀ پیر خود فرماید: چون پدر روزی به استادم سپرد
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
حال خود بشنوز من ای مرد نیک
روغن ایمان مریزان تو به دیک
هوش مصنوعی: ای مرد خوب، حال و روز خود را بشنو؛ ایمان خود را مانند روغن در دیک نریز و حواست را جمع کن.
چون پدر این پند را تعلیم کرد
اوستادم هم مراتعظیم کرد
هوش مصنوعی: زمانی که پدر این درس را به من آموخت، استاد هم مرا به شناخت و حکمت هدایت کرد.
گفت ای نور دو چشم صالحان
وز معارف نقد اسرار زمان
هوش مصنوعی: ای نور دو چشم صالحان، به من بگو از معارف واقعی و ارزشمند اسرار زمان.
همچو تو فرزند درگیتی نزاد
دشمنانت را سر و تن گو مباد
هوش مصنوعی: این دنیا مانند تو فرزندی را به خود ندیده است، و من دعا میکنم که دشمنان تو بدنی پر از سر و سامان نداشته باشند.
ای تو مقصود پدر در سرّ دین
از تو روشن گشته ایمانم یقین
هوش مصنوعی: تو به من مقصود و هدف پدر را در راز دین آشکار کردهای و به وسیله تو ایمانم به یقین رسیده است.
ای تو در ملک دلم روشن شده
در میان باغ جان گلشن شده
هوش مصنوعی: تو که در دل من جای گرفتهای، همچون نوری در باغ جانم میدرخشی و زندگی را زیباتر کردهای.
من امام خود زخود بشناختم
و آنگهی دنیا و دین در باختم
هوش مصنوعی: من امام و راهنمای خود را از درون خود شناختم و پس از آن دنیا و دین را از دست دادم.
دین و دنیایت نیاید هیچ کار
از من این دم این سخن را گوش دار
هوش مصنوعی: من در این لحظه هیچ کاری برای دین و دنیای تو نمیتوانم انجام دهم، فقط این سخن را به یاد بسپار.
گر نباشد آن امامت راهبر
از وجود خویش کی یابی خبر
هوش مصنوعی: اگر امام و راهنمایی نباشد، از وجود خویش چگونه میتوانی خبر بگیری؟
رو تو در دین خدا ایمان بیار
تا شود سرّ نهانت آشکار
هوش مصنوعی: به خدا ایمان بیاور و به دین او پایبند باش تا آنچه در دل پنهان کردهای، آشکار شود.
رو تو در دین محمد رست شو
همچو عطّار از طریق چست شو
هوش مصنوعی: چنانکه عطّار در مسیر درست قرار گرفت، تو نیز در راه دین محمد به درستی بایستی پیش بروی.
هرکه دیدار ولی پیدا ندید
تو یقین میدان که او خود را ندید
هوش مصنوعی: هر کس نتوانسته است ولی خدا را ببیند، باید بداند که او هنوز خود را نشناخته است.