گنجور

(۱۰) حکایت ابلیس

کسی پرسید از ابلیس کای شوم
چو ملعونی خویشت گشت معلوم
چرا لعنت چنین در جان نهادی
چو گنجی در دلش پنهان نهادی
چنین گفت او که لعنت تیر شاهست
ولی اوّل نظر بر جایگاهست
نظر باید در اول بر نشانه
که تا تیر از کمان گردد روانه
تو این ساعت ازان تیری خبردار
نظر گر چشم داری بر نظر دار

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کسی پرسید از ابلیس کای شوم
چو ملعونی خویشت گشت معلوم
هوش مصنوعی: کسی از ابلیس پرسید که چرا تو اینقدر بد شده‌ای و این صفت بدی به تو نسبت داده شده است؟
چرا لعنت چنین در جان نهادی
چو گنجی در دلش پنهان نهادی
هوش مصنوعی: چرا اینگونه نفرین را در وجودش قرار دادی، مانند گنجی که در دلش مخفی کرده است؟
چنین گفت او که لعنت تیر شاهست
ولی اوّل نظر بر جایگاهست
هوش مصنوعی: او گفت که نفرین بر تیر شاه است، اما اول باید به جایگاه توجه کرد.
نظر باید در اول بر نشانه
که تا تیر از کمان گردد روانه
هوش مصنوعی: برای اینکه به هدف برسیم، ابتدا باید به نشانه دقت کنیم؛ زیرا تنها در این صورت است که تیر از کمان رها شده و به سوی هدف می‌رود.
تو این ساعت ازان تیری خبردار
نظر گر چشم داری بر نظر دار
هوش مصنوعی: اگر اکنون به اطرافت نگاه کنی و با دقت ببینی، می‌توانی از نشانه‌ها و نشانه‌های موجود در اطرافت آگاه شوی. اگر چشمی برای دیدن داشته باشی، می‌توانی به زیبایی‌ها و واقعیت‌های موجود پی ببری.

حاشیه ها

1399/08/04 09:11

بیان راز تسلیم در حکایات ابلیس1
حکایت ابلیس (مقاله 8 ص 135)
از ابلیس سوال شد که پس از ملعون شدن، چرا این لعنت را در جانت قرار دادی و چون گنجی پنهانش کردی. جواب داد:
چنین گفت او که لعنت تیر شاهست
ولی اول نظر بر جایگاهست
نظر باید در اول بر نشانه
که تا تیر از کمان گردد روانه
تو این ساعت از آن تیری خبردار
نظر گر چشم داری بر نظر دار
تایید شوق هدف تیر بودن درحکایت سلطان محمود و آرزوی بزرگان:
سلطان از بزرگان درگاه خواست که آرزویی بکنند.هر بزرگی شهر، ملک و منصبی در خواست کرد اما ایاز که خاص درگاه بود، آرزو کرد نشانه تیر شاه قرار گیرد.
به او گفتند: ای از خرد دور مانده چرا تن خود را نشانه تیر می خواهی؟! ایاز گفت شما ازین راز آگاه نیستید.شاه پیش از نشانه گیری چند بار نگاه می کند به هدف سپس تیر می اندازد و زخم پس از نگاه دشوار نیست.
شما آن زخم می بینید در راه
ولی من آن نظر می بینم از شاه
نکته: این تسلیم برخاسته از جباریت حق یا جبر عارفانه است. جبر در گمراهی، نقطه مقابل انتخابی بودن و موهبتی بودن هدایت است( در قسمتهای دیگر کانال، بزرگان عرفان اشعری و ...آمده است)
دکتر مهدی صحافیان
آرامش و پرواز روح