(۸) حکایت آن زن در حضرت رسالت
پیمبر گفت بس مفسد زنی بود
که در دین همچو گِل تر دامنی بود
مگر میرفت در صحرا براهی
پدید آمد میان راه چاهی
سگی را دید آنجا ایستاده
زبانش از تشنگی بیرون فتاده
بشفقت ترک کار خویشتن کرد
ز موزه دلو و از چادر رسن کرد
کشید آبی به سگ داد و خدایش
گرامی کرد در هر دو سرایش
شب معراج دیدم هچو ماهش
بهشت عدن گشته جایگاهش
زنی مفسد سگی راداد آبی
جزا بودش ز حق چندین ثوابی
اگر یک دل کنی آسوده یک دم
ثوابش برنتابد هر دو عالم
برای آنکه دل با خویش باشد
ثوابش از دو گیتی بیش باشد
ز ابلیسیِ خود گر پاک گردی
چو آدم سخت نیکو خاک گردی
چو ابلیسی منی آورد جانت
کَی از رحمت بوَد بَر جاودانت
(۷) حکایت اعرابی در حضرت نبوّت: یکی اعرابی آمد پیشِ مهتر(۹) حکایت شبلی با ابلیس در عرفات: مگر شبلی امام عالمافروز
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
پیمبر گفت بس مفسد زنی بود
که در دین همچو گِل تر دامنی بود
هوش مصنوعی: پیامبر فرمود: زنی که در دین فاسد است، همچون گلی مرطوب و ناخوشایند است که دامنی به همراه دارد.
مگر میرفت در صحرا براهی
پدید آمد میان راه چاهی
هوش مصنوعی: آیا ممکن است در بیابان به راهی برویم و در میان راه به چاه عمیقی برخورد کنیم؟
سگی را دید آنجا ایستاده
زبانش از تشنگی بیرون فتاده
هوش مصنوعی: سگی را دید که آنجا ایستاده و به خاطر تشنگی زبانش را بیرون آورده است.
بشفقت ترک کار خویشتن کرد
ز موزه دلو و از چادر رسن کرد
هوش مصنوعی: او با مهربانی به فکر دیگران افتاد و از کار خود دست کشید، از حرکات خود و از بیتوجهی به خود گذشت.
کشید آبی به سگ داد و خدایش
گرامی کرد در هر دو سرایش
هوش مصنوعی: مردی آبی برای سگی آورد و به او با احترام برخورد کرد. در این کار، هم به سگ و هم به خداوند اهمیت داد.
شب معراج دیدم هچو ماهش
بهشت عدن گشته جایگاهش
هوش مصنوعی: در دل شب معراج، دیدم که چهرهاش مانند ماه، بهشتی را ساخته است که او در آنجا سکونت دارد.
زنی مفسد سگی راداد آبی
جزا بودش ز حق چندین ثوابی
هوش مصنوعی: زنی که دچار فساد شد، در حقیقت به مانند سگی است که به او آب دادهاند، و به خاطر کارهایش از حق پاداشهای فراوانی دریافت میکند.
اگر یک دل کنی آسوده یک دم
ثوابش برنتابد هر دو عالم
هوش مصنوعی: اگر بتوانی یک لحظه دل را آرام کنی، پاداش آن به قدری زیاد است که هیچ ارزش و پاداشی در دو جهانی که میشناسیم، به پای آن نمیرسد.
برای آنکه دل با خویش باشد
ثوابش از دو گیتی بیش باشد
هوش مصنوعی: برای اینکه دل به آرامش برسد و با خود در صلح باشد، پاداش آن از تمام نعمتهای دنیا بیشتر است.
ز ابلیسیِ خود گر پاک گردی
چو آدم سخت نیکو خاک گردی
هوش مصنوعی: اگر از ویژگیهای منفی و وسوسههای شیطانی خود رها شوی، همانند آدم نیکو و خوشبخت خواهی شد.
چو ابلیسی منی آورد جانت
کَی از رحمت بوَد بَر جاودانت
هوش مصنوعی: اگر به مانند ابلیس باشی و از رحمت خدا دور بمانی، چگونه جانت میتواند از رحمت او بهرهمند شود و جاودانه شود؟