گنجور

(۷) حکایت اعرابی در حضرت نبوّت

یکی اعرابی آمد پیشِ مهتر
کنار خویش محکم کرده در بر
بدو گفتا که من اسلام آرم
اگر گوئی چه دارم در کنارم
پیمبر گفت داری یک کبوتر
گرفته دو کبوتر بچه در بر
ز صدق مُعجز آن صدرِ عالی
به صدق دل مسلمان گشت حالی
بدو گفت این کِه گفتت ای پیمبر
پیمبر گفت حق سلطانِ اکبر
در آن دم هر که آنجا از عرب بود
ز بهر آن کبوتر در عجب بود
که آن هر دو کبوتر بچّه در هم
بزیر پرکشیده بود محکم
پیمبر گفت ای اصحاب و انصار
شما را چه عجب آید ازین کار
بحقّ آن خدائی کاشکارا
بخلق خود فرستادست ما را
که بر هر عاصئی کاندر جهانست
خدا صد بار مشفق تر ازانست
که این مادر بدین دو بچّه امروز
کزو گشتید جمله شفقت آموز

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یکی اعرابی آمد پیشِ مهتر
کنار خویش محکم کرده در بر
هوش مصنوعی: یک عربی به نزد فرمانده‌اش آمد و کنار او قرار گرفت و به طور محکم در آغوشش گرفت.
بدو گفتا که من اسلام آرم
اگر گوئی چه دارم در کنارم
هوش مصنوعی: به او گفتند که اگر به اسلام بیایی، بگو ببینم چه چیزی در اختیار داری.
پیمبر گفت داری یک کبوتر
گرفته دو کبوتر بچه در بر
هوش مصنوعی: پیامبر فرمود که تو یک کبوتر بزرگ را گرفته‌ای، اما در آغوش تو دو کبوتر بچه وجود دارد.
ز صدق مُعجز آن صدرِ عالی
به صدق دل مسلمان گشت حالی
هوش مصنوعی: از صداقت و راستین بودن آن صدرِ عالی، دل مسلمان راستین و صادق شود.
بدو گفت این کِه گفتت ای پیمبر
پیمبر گفت حق سلطانِ اکبر
هوش مصنوعی: او به او گفت: "این که تو به او گفتی، ای پیامبر، پیامبر جواب داد که حق با سلطان بزرگ است."
در آن دم هر که آنجا از عرب بود
ز بهر آن کبوتر در عجب بود
هوش مصنوعی: در آن لحظه هر کسی که از عرب‌ها آنجا بود به خاطر آن کبوتر در حیرت و شگفتی به سر می‌برد.
که آن هر دو کبوتر بچّه در هم
بزیر پرکشیده بود محکم
هوش مصنوعی: دو کبوتر بچه به طور محکم زیر بال‌های هم قرار گرفته و پرواز کرده‌اند.
پیمبر گفت ای اصحاب و انصار
شما را چه عجب آید ازین کار
هوش مصنوعی: پیامبر به یاران و حامیانش گفت: چه شگفتی از این عمل شما را به تعجب وا می‌دارد؟
بحقّ آن خدائی کاشکارا
بخلق خود فرستادست ما را
هوش مصنوعی: به خداوندی که ما را به سوی خلق خود فرستاده است، قسم.
که بر هر عاصئی کاندر جهانست
خدا صد بار مشفق تر ازانست
هوش مصنوعی: خداوند نسبت به هر گناهکاری در این دنیا صد بار مهربان‌تر و دلسوزتر است.
که این مادر بدین دو بچّه امروز
کزو گشتید جمله شفقت آموز
هوش مصنوعی: امروز این مادر به خاطر دو فرزندش به یاد محبت و عشقش به آنها، تمام تلاشش را به کار گرفته است.