گنجور

(۴) حکایت در ذمّ دنیا

چنین دادست صاحب شرع فتوی
که هر کو یک سخن گوید ز دنیی
به پانصد سال ره کانرا شمارست
ز جنّت دور افتد، این چه کارست
ز دنیا یک سخن، خود چون بوَد آن
که گر افزون بود افزون بود آن
کسی کو عمر در دنیی بسر برد
قوی مردی بوَد، در دین اگر مُرد
چو کُشتی در ره دنیا تو خود را
خری باشی که باشی گول و خود را
ز دنیی جزپشیمانی چه خیزد
نمی‌دانی ز نادانی چه خیزد؟

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چنین دادست صاحب شرع فتوی
که هر کو یک سخن گوید ز دنیی
هوش مصنوعی: اینطور بیان شده است که صاحب شریعت فتوا داده که هر کسی اگر یک کلمه درباره دنیا بگوید، مورد توجه قرار می‌گیرد.
به پانصد سال ره کانرا شمارست
ز جنّت دور افتد، این چه کارست
هوش مصنوعی: اگر کسی مسیری را به مدت پانصد سال طی کند، اما به دلیل دوری از بهشت و نیافتن هدف نهایی‌اش، در اصل هیچ کاری نکرده است.
ز دنیا یک سخن، خود چون بوَد آن
که گر افزون بود افزون بود آن
هوش مصنوعی: از دنیا فقط یک نکته مهم وجود دارد، مثل این است که اگر چیزی زیاد باشد به خودی خود ارزش آن بیشتر نمی‌شود.
کسی کو عمر در دنیی بسر برد
قوی مردی بوَد، در دین اگر مُرد
هوش مصنوعی: کسی که در این دنیا زندگی طولانی کند، اگر در دین هم بمیرد، مردی با نفوذ و قوی خواهد بود.
چو کُشتی در ره دنیا تو خود را
خری باشی که باشی گول و خود را
هوش مصنوعی: اگر در مسیر زندگی تلاش و مبارزه می‌کنی، باید مانند یک الاغ کار کن، زیرا که در این دنیا ممکن است فریب بخوری و در نهایت خود را گم کنی.
ز دنیی جزپشیمانی چه خیزد
نمی‌دانی ز نادانی چه خیزد؟
هوش مصنوعی: از دنیا جز حسرت و پشیمانی چیزی به دست نمی‌آید، و تو نمی‌دانی که از نادانی چه نتیجه‌ای گرفته می‌شود.