گنجور

(۳) حکایت نوشروان عادل

چنین گفتست نوشروانِ عادل
که گر میری ز درویشی قاتل
ترا بهتر بوَد آن زخمِ شمشیر
که از نان فرومایه شوی سیر
مشو با اهلِ دنیا در ستیزه
که مرداریست و مشتی کِرم ریزه
بیک ره اهلِ دنیا در ریاست
چو کِرمانند در عین نجاست
زر و سیم و قبول و کار و بارت
نیاید در دم آخر بکارت
اگر اخلاص باشد آن زمانت
بکار آید وگرنه وای جانت
بهر چیزی که در دنیا کمالست
یقین می‌دان که آن در دین وبالست

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چنین گفتست نوشروانِ عادل
که گر میری ز درویشی قاتل
هوش مصنوعی: نوشروانِ عادل گفته است که اگر کسی در مقام سلطنت از درویشی خارج شود، در حقیقت به کشتن خود می‌پردازد.
ترا بهتر بوَد آن زخمِ شمشیر
که از نان فرومایه شوی سیر
هوش مصنوعی: بهتر است زخمی که به خاطر شمشیر وارد می‌شود را تحمل کنی تا اینکه از نان و خوراکی بی‌ارزش سیر شوی.
مشو با اهلِ دنیا در ستیزه
که مرداریست و مشتی کِرم ریزه
هوش مصنوعی: با افراد دنیوی درگیر نشو، چرا که آن‌ها مثل زباله‌ای هستند که فقط کرم‌های کوچکی از آن‌ها می‌ریزد.
بیک ره اهلِ دنیا در ریاست
چو کِرمانند در عین نجاست
هوش مصنوعی: افراد دنیا در مقام و قدرت مانند کرم‌ها هستند، هرچند که در ظاهر ممکن است جذاب به نظر برسند، اما در واقع از نجاست و پلیدی سرشارند.
زر و سیم و قبول و کار و بارت
نیاید در دم آخر بکارت
هوش مصنوعی: مال و ثروت و مقام و تلاش‌هایت در لحظه‌های آخر زندگی هیچ‌کس را یاری نمی‌کند.
اگر اخلاص باشد آن زمانت
بکار آید وگرنه وای جانت
هوش مصنوعی: اگر نیت و صداقت در کارهایت باشد، در آن زمان به تو کمک می‌کند، وگرنه عواقب بدی در انتظار تو خواهد بود.
بهر چیزی که در دنیا کمالست
یقین می‌دان که آن در دین وبالست
هوش مصنوعی: هر چیزی که در دنیا به نظر کامل و بی نقص می‌آید، مطمئن باش که در دین به آن آسیب و ضرر خواهد رسید.