گنجور

(۹) حکایت در ذمّ دنیا

یکی پرسید ازان دانای فتوی
که چه بهتر بوَد از مالِ دنیی
چنین گفت او که مالی کان نباشد
که گر باشد به جز تاوان نباشد
که گر مالی ز دنیا افتد آغاز
ترا آن مال دارد از خدا باز
ولی کی ارزد آن مال جهانی
که از حق باز مانی تو زمانی
چو از حق باز می‌دارد ترا مال
پس آن بهتر که نبود در همه حال
ترا چون عیش دنیا راه زن شد
کجا در دین توانی بُت شکن شد
همه عمرت شبست ای خفتهٔ راه
نه از روزی نه از بیداری آگاه
چو روزت صبح گرداند بزودی
که تو در عشق بازی با که بودی
هر آن ساعت که نه در عشقِ دینی
حریف اژدهای آتشینی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یکی پرسید ازان دانای فتوی
که چه بهتر بوَد از مالِ دنیی
هوش مصنوعی: یک نفر از آن عالم صاحب فتوا سوال کرد که چه چیزی از ثروت دنیا بهتر است؟
چنین گفت او که مالی کان نباشد
که گر باشد به جز تاوان نباشد
هوش مصنوعی: او گفت که مالی وجود ندارد که اگر هم باشد، فقط به عنوان هزینه و عذاب همراه خواهد بود.
که گر مالی ز دنیا افتد آغاز
ترا آن مال دارد از خدا باز
هوش مصنوعی: اگر چیزی از دنیا به تو برسد، بدان که آن چیز به خدا تعلق دارد و از اوست.
ولی کی ارزد آن مال جهانی
که از حق باز مانی تو زمانی
هوش مصنوعی: اما آیا آن ثروت و دارایی دنیا ارزشی دارد که تو مدتی از حق و حقیقت دور بمانی؟
چو از حق باز می‌دارد ترا مال
پس آن بهتر که نبود در همه حال
هوش مصنوعی: زمانی که مالکیت و ثروت تو را از حقیقت و راستی دور می‌کند، بهتر است که هیچ مال و ثروتی نداشته باشی.
ترا چون عیش دنیا راه زن شد
کجا در دین توانی بُت شکن شد
هوش مصنوعی: وقتی که خوشی‌های دنیوی تو را به بی‌راهه کشاند، دیگر در دین و باورهای تو جایی برای شکستن بت‌ها باقی نخواهد ماند.
همه عمرت شبست ای خفتهٔ راه
نه از روزی نه از بیداری آگاه
هوش مصنوعی: تمام عمرت در خواب به سر می‌بردی، ای کسی که در مسیر زندگی قرار داری. نه از روزها خبری داری و نه از بیداری و هوشیاری.
چو روزت صبح گرداند بزودی
که تو در عشق بازی با که بودی
هوش مصنوعی: زمانی که روزت طیب و خوش می‌شود، این نشان می‌دهد که باید در عشق و محبت خود با چه کسی بازی می‌کنی و چه کسی در دلت جای دارد.
هر آن ساعت که نه در عشقِ دینی
حریف اژدهای آتشینی
هوش مصنوعی: هر زمان که در عشق و ایمان خود شرک نداشته باشی، نمی‌توانی با موانع بزرگ و سخت مقابله کنی.