(۷) موعظه
چنین گفتست آن دانندهٔ پاک
که هر کو در مُقامر خانهٔ خاک
چنان در پاک بازی سر بر افراخت
که هرچش بود با یک دیده در باخت
گرفته توبه کرد و نیز نشکست
نه بر بیهوده چشمی داد از دست
بتوبه گرچه در پیش صف آید
ولی چشم شده کی با کف آید
عزیزا هر دمی کز دل برآری
که آن بی ذکر حق ضایع گذاری
چو چشمی دان که در میبازی آن را
تدارک کی توان کرد این زیان را
مده ازدست چیزی را که از عز
نیاید نیز با دست تو هرگز
(۶) حکایت کشته شدن پسر مرزبان حکیم: حکیمی بود کامل مرزبان نام(۸) حکایت بزرجمهر با انوشیروان: چو از بوزرجمهر افتاد در خشم
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چنین گفتست آن دانندهٔ پاک
که هر کو در مُقامر خانهٔ خاک
هوش مصنوعی: آن عالم و آگاه پاک گفته است که هر کسی که در این دنیای خاکی زندگی میکند، باید بداند که در این دنیا موقتی است و مقام او در این سرزمین محدود است.
چنان در پاک بازی سر بر افراخت
که هرچش بود با یک دیده در باخت
هوش مصنوعی: او چنان با صداقت و پاکی خود را نشان داد که هر آنکه او را میدید، متوجه احساسات عمیق و صادقانهاش میشد و تحت تاثیر قرار میگرفت.
گرفته توبه کرد و نیز نشکست
نه بر بیهوده چشمی داد از دست
هوش مصنوعی: او تصمیم به بازگشت و اصلاح خود گرفته و در این راه استقامت نشان داده و همچنان از تلاش و کوشش دست نکشیده است؛ زیرا نمیخواهد بیخود و بیجهت انرژی و زمانش را هدر دهد.
بتوبه گرچه در پیش صف آید
ولی چشم شده کی با کف آید
هوش مصنوعی: با وجودی که توبه ممکن است در برابر دیگران نمایان شود، اما آیا واقعاً ارزش و اثری دارد وقتی که در دل فردی ناپاک وجود دارد؟
عزیزا هر دمی کز دل برآری
که آن بی ذکر حق ضایع گذاری
هوش مصنوعی: ای عزیز، هر لحظهای که از دل برمیآید و بدون یاد خدا باشد، تو آن را بیهوده و نابود کردهای.
چو چشمی دان که در میبازی آن را
تدارک کی توان کرد این زیان را
هوش مصنوعی: وقتی که کسی میداند که در قمار بازی متضرر شده، دیگر چگونه میتواند این زیان را جبران کند؟
مده ازدست چیزی را که از عز
نیاید نیز با دست تو هرگز
هوش مصنوعی: چیزی را که از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار نیست و نمیتوانی با دست خودت آن را ایجاد کنی یا در دست بگیری، هرگز از دست نده.