گنجور

غزل شمارهٔ ۹۰

عشق تو ز اختیار بیرونست
وصل تو ز انتظار بیرونست
چون با تو نهم قرار وصلت
چون کار تو از قرار بیرونست
مرغی که دراوفتد به دامت
هر لحظه ز صد هزار بیرون است
جان‌های عزیز را درین درد
سرگشتگی از شمار بیرون است
زان برد غم تو روزگارم
کز گردش روزگار بیرون است
آنجا که حساب کار عشق است
از پردهٔ پرده‌دار بیرون است
بیکار مباد هیچ‌کس لیک
کار تو ز وسع کار بیرون است
هرچ آن تو نهی به حیله برهم
جمله ز حساب یار بیرون است
ای دل ره یار گیر کین راه
از زحمت تخت و دار بیرون است
در عالم عشق کار عطار
از شیوهٔ فخر و عار بیرون است

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عشق تو ز اختیار بیرونست
وصل تو ز انتظار بیرونست
هوش مصنوعی: عشق تو فراتر از انتخاب من است و پایان وصل تو از انتظار من خارج است.
چون با تو نهم قرار وصلت
چون کار تو از قرار بیرونست
هوش مصنوعی: من وقتی با تو وعده ازدواج می‌گذارم، چون کار تو از توافق و برنامه‌ریزی خارج است.
مرغی که دراوفتد به دامت
هر لحظه ز صد هزار بیرون است
هوش مصنوعی: پرنده‌ای که در دام تو بیفتد، هر لحظه از میان صد هزار پرنده دیگر بیرون است.
جان‌های عزیز را درین درد
سرگشتگی از شمار بیرون است
هوش مصنوعی: جان‌های گرامی در این بلای سردرگمی دیگر حساب‌شان از دست رفته است.
زان برد غم تو روزگارم
کز گردش روزگار بیرون است
هوش مصنوعی: غم تو روزگار من را گرفته و به شدت تحت تأثیر قرار داده است به طوری که احساس می‌کنم از چرخش روزگار و اتفاقات آن دور افتاده‌ام.
آنجا که حساب کار عشق است
از پردهٔ پرده‌دار بیرون است
هوش مصنوعی: در جایی که عشق حساب و کتاب دارد، دیگر نمی‌توان به ظواهر و پرده‌ها تکیه کرد.
بیکار مباد هیچ‌کس لیک
کار تو ز وسع کار بیرون است
هوش مصنوعی: هیچ کس نباید بیکار باشد، اما کار تو فراتر از توانایی‌های توست.
هرچ آن تو نهی به حیله برهم
جمله ز حساب یار بیرون است
هوش مصنوعی: هر چیزی که تو به وسیله تزویر و فریب انجام بدهی، در واقع از محاسبات و روابط واقعی خارج است و به نوعی نادرست می‌شود.
ای دل ره یار گیر کین راه
از زحمت تخت و دار بیرون است
هوش مصنوعی: ای دل، تلاش کن تا به محبوب برسی؛ زیرا این مسیر از دشواری‌ها و مصیبت‌های زندگی دور است.
در عالم عشق کار عطار
از شیوهٔ فخر و عار بیرون است
هوش مصنوعی: در دنیای عشق، فعالیت‌های عطار از خودپسندی و غرور به دور است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۹۰ به خوانش فرید حامد

حاشیه ها

1397/05/29 18:07
نادر..

مفعول مفاعلن فعولن
عشق تو ز اختیار بیرونست..

1398/01/03 14:04
فرشید برزگر

سلام بر ادیبان ارجمند
وزن این غزل عطار، در مصاریع اول و دوم با مصاریع زوج، یکسان نیست و وزن نوشته شده هم کلا اشتباه است.
برای رفع این اشکال و تناقض، واژه‌ی "است" باید از پایان تمام مصاریع زوج و مصرع اول حذف شود تا وزن پیشنهادی جناب نادر عزیز، با وزن غزل منطبق شود.
عشق تو ز اختیار بیرون
وصل تو ز انتظار بیرون
مفعول مفاعلن فعولن