گنجور

غزل شمارهٔ ۷۴۱

مورچهٔ قیرفام بر قمر آورده‌ای
هندوی طوطی طعام بر شکر آورده‌ای
سر نبرم از غمت زانکه تو از سرکشی
با سر زلفین خویش سر به سر آورده‌ای
بی سر و پای توام گرچه به جان خواستن
ای دل و جان رهی دردسر آورده‌ای
جان و دلم سوخته است از طمع خام تو
تا تو مرا باز خود از چه برآورده‌ای
زلف چو زنجیر تو حلقه به گوشم بکرد
حلقهٔ زنجیر خود چون به درآورده‌ای
پشت کمان شد قدم تا تو به تیر مژه
جان و دلم چون هدف در نظر آورده‌ای
خاطر عطار ریخت گوهر معنی به نطق
تا تو کنارش ز چشم پر گهر آورده‌ای

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مورچهٔ قیرفام بر قمر آورده‌ای
هندوی طوطی طعام بر شکر آورده‌ای
هوش مصنوعی: مورچه‌ای که رنگش شبیه قیف است، غذایی خوشمزه را برای قمر (ماه) آورده و در عوض، پرنده‌ای زیبا از هندوستان را با شیرینی شکر پذیرایی کرده‌ای.
سر نبرم از غمت زانکه تو از سرکشی
با سر زلفین خویش سر به سر آورده‌ای
هوش مصنوعی: من بخاطر غمت خودکشی نمی‌کنم، چرا که تو به خاطر لحن خویش و با زیبایی موهایت، مرا به چالش کشیده‌ای.
بی سر و پای توام گرچه به جان خواستن
ای دل و جان رهی دردسر آورده‌ای
هوش مصنوعی: من بدون تو بی‌هدف و سرگردانم، هرچند که تو برایم بسیار ارزشمندی و به خاطر تو دلم را به دردسر انداخته‌ام.
جان و دلم سوخته است از طمع خام تو
تا تو مرا باز خود از چه برآورده‌ای
هوش مصنوعی: دل و جانم به خاطر آرزوی بی‌فایده‌ات شکاسته است، می‌خواهم بدانم تو چه نیازی به من داری که دوباره سراغم می‌آیی.
زلف چو زنجیر تو حلقه به گوشم بکرد
حلقهٔ زنجیر خود چون به درآورده‌ای
هوش مصنوعی: زلف تو مانند زنجیری است که به گوش من آویخته شده است. وقتی زنجیر خود را به در آوردی، این حلقه را نیز از من رها کردی.
پشت کمان شد قدم تا تو به تیر مژه
جان و دلم چون هدف در نظر آورده‌ای
هوش مصنوعی: تا تو با تیر مژه‌ات به من نظر می‌کنی، من به قدری تحت تأثیر قرار گرفته‌ام که انگار هدف کمانی هستم که در پشت آن قرار دارد. جان و دلم همچون هدفی در چشمان تو جلوه می‌کند.
خاطر عطار ریخت گوهر معنی به نطق
تا تو کنارش ز چشم پر گهر آورده‌ای
هوش مصنوعی: عطار با کلام خود ارزش معنایی عمیقی را به وجود آورده است تا تو نیز بتوانی به او نزدیک شوی و از وجود پر ارزشت بهره‌مند شوی.

حاشیه ها

1399/02/27 16:04

بیت ششم مصراع اول باید به
پشت کمان شد قدم تا تو به تیر مژه
اصلاح شود تا وزن آن درست بشه

1402/02/13 21:05
سید محسن

درود بر ادیبان--فرمایش م س ل تائید می شود--لطفا اصلاح بفرمائید