گنجور

غزل شمارهٔ ۶۵

هر که را ذره‌ای ازین سوز است
دی و فرداش نقد امروز است
هست مرد حقیقت ابن‌الوقت
لاجرم بر دو کون پیروز است
چون همه چیز نیست جز یک چیز
پس بسی سال و ماه یک روز است
صد هزاران هزار قرن گذشت
لیک در اصل جمله یک سوز است
چون پی یار شد چنان سوزی
شب و روزش چو عید و نوروز است
ذره‌ای سوز اصل می‌بینم
که همه کون را جگر دوز است
نیست آن سوز از کسی دیگر
بل همان سوز آتش‌افروز است
سوز معشوق در پس پرده
عاشقان را دلیل‌آموز است
هرکه او شاه‌باز این سر نیست
زین طریقت جهنده چون یوز است
تو اگر مردی این سخن پی بر
که فرید آنچه گفت مرموز است

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر که را ذره‌ای ازین سوز است
دی و فرداش نقد امروز است
هوش مصنوعی: هر کسی که اندکی از این درد و رنج را احساس کند، در دیروز و فردا، آنچه را که امروز به دست می‌آورد، به عنوان ارزش واقعی می‌بیند.
هست مرد حقیقت ابن‌الوقت
لاجرم بر دو کون پیروز است
هوش مصنوعی: مرد واقعی زمانه، به‌خاطر صداقت و درستی‌اش، همواره بر زمین و زمان غالب و پیروز خواهد بود.
چون همه چیز نیست جز یک چیز
پس بسی سال و ماه یک روز است
هوش مصنوعی: چون همه چیز در نهایت به یک چیز برمی‌گردد، بنابراین سال‌ها و ماه‌ها در مقیاس بزرگ تنها به یک روز می‌مانند.
صد هزاران هزار قرن گذشت
لیک در اصل جمله یک سوز است
هوش مصنوعی: بسیاری سال‌ها و قرن‌ها سپری شده، اما در اصل همه‌ی این زمان‌ها فقط یک احساس عمیق و سوزناک است.
چون پی یار شد چنان سوزی
شب و روزش چو عید و نوروز است
هوش مصنوعی: زمانی که شخص در جستجوی محبوب خود باشد، دلی آتشین و اشتیاقی بی‌پایان دارد که شب و روزش را مانند جشن و شادی‌ای در نوروز رقم می‌زند.
ذره‌ای سوز اصل می‌بینم
که همه کون را جگر دوز است
هوش مصنوعی: من نشانه‌ای از سوز و درد عمیقی را می‌بینم که تمام عالم را تحت تأثیر قرار داده و زخم‌زده کرده است.
نیست آن سوز از کسی دیگر
بل همان سوز آتش‌افروز است
هوش مصنوعی: این سوز و احساس درونی ناشی از وجود آتش‌افروزی است که در خود داریم و از دیگران نشأت نمی‌گیرد.
سوز معشوق در پس پرده
عاشقان را دلیل‌آموز است
هوش مصنوعی: سوز و درد و حسرتی که عاشقان از معشوق خود احساس می‌کنند، به آن‌ها درس می‌دهد و به نوعی راه و روش زندگی را به آن‌ها آموزش می‌دهد.
هرکه او شاه‌باز این سر نیست
زین طریقت جهنده چون یوز است
هوش مصنوعی: هر کسی که در این مسیر مانند شاه‌باز نیست، پس مانند یوزی است که در این جهش ناچار و بی‌هدف حرکت می‌کند.
تو اگر مردی این سخن پی بر
که فرید آنچه گفت مرموز است
هوش مصنوعی: اگر تو مرد عمل هستی، پس این را درک کن که سخنان فرید دارای معنا و رازهای عمیق است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۶۵ به خوانش عندلیب
غزل شمارهٔ ۶۵ به خوانش فرید حامد