گنجور

غزل شمارهٔ ۶۱۷

ساقیا خیز که تا رخت به خمار کشیم
تائبان را به شرابی دو سه در کار کشیم
زاهد خانه‌نشین را به یکی کوزه درد
اوفتان خیزان از خانه به بازار کشیم
هوست هست که صافی دل و صوفی گردی
خیز تا پیش مغان دردی خمار کشیم
هر که را در ره اسلام قدم ثابت نیست
به یکی جرعه میش در صف کفار کشیم
هر که دعوی اناالحق کند و حق گوید
انا گویان خودی را به سر دار کشیم
چند داریم نهان زیر مرقع زنار
وقت نامد که خط اندر خط زنار کشیم
هیچکس را ندهد دنیی و دین دست بهم
هرکه گوید که دهد، خنجر انکار کشیم
گر تو دین می‌طلبی از سر دنیی برخیز
که ز دین بار نیابیم مگر بار کشیم
گر ازین شاخ گل وصل طمع می‌داریم
اندرین راه غم عشق چو عطار کشیم

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ساقیا خیز که تا رخت به خمار کشیم
تائبان را به شرابی دو سه در کار کشیم
هوش مصنوعی: ای ساقی، برآش به ما کمک کن تا غم و اندوه را از وجودمان دور کنیم و کسانی را که بازگشته‌اند و توبه کرده‌اند، با نوشیدنی‌ای خوشحال کنیم و به زندگی امیدوارانه دعوت کنیم.
زاهد خانه‌نشین را به یکی کوزه درد
اوفتان خیزان از خانه به بازار کشیم
هوش مصنوعی: زاهدی که در خانه نشسته و به دنیا اهمیت نمی‌دهد، اگر با یک کوزه غم و اندوه به بازار بیفتد، از خانه خارج می‌شود.
هوست هست که صافی دل و صوفی گردی
خیز تا پیش مغان دردی خمار کشیم
هوش مصنوعی: احساس کن که دل‌ت صاف و پاک شده و به سمت صفای درونی برو. بلند شو و به محفل عارفان برویم تا با هم درد و غم‌خوارگی را تجربه کنیم.
هر که را در ره اسلام قدم ثابت نیست
به یکی جرعه میش در صف کفار کشیم
هوش مصنوعی: هرکس که در راه اسلام ثابت قدم نباشد، به راحتی می‌توان او را به سمت کفر کشاند.
هر که دعوی اناالحق کند و حق گوید
انا گویان خودی را به سر دار کشیم
هوش مصنوعی: اگر کسی ادعا کند که من خود حق هستم و حقیقت را بیان کند، ما او را به مجازات می‌رسانیم.
چند داریم نهان زیر مرقع زنار
وقت نامد که خط اندر خط زنار کشیم
هوش مصنوعی: در این بیت به این موضوع اشاره می‌شود که ما اسراری پنهان داریم که زیر یک پوشش به نام زنار پنهان شده‌اند. در زمانی مناسب، آن اسرار را درونی‌تر و با دقت بیشتری نشان خواهیم داد و به نوعی آنها را در کلمات و خطوطی مشخص‌تر بیان خواهیم کرد.
هیچکس را ندهد دنیی و دین دست بهم
هرکه گوید که دهد، خنجر انکار کشیم
هوش مصنوعی: هیچ کس نباید دنیا و مسائل دینی‌اش را به دیگری بسپارد. هرکسی که ادعا کند می‌تواند این کار را انجام دهد، در واقع به ما خنجر می‌زند و دروغ می‌گوید.
گر تو دین می‌طلبی از سر دنیی برخیز
که ز دین بار نیابیم مگر بار کشیم
هوش مصنوعی: اگر به دنبال حقیقت معنوی هستی، باید از تعلقات دنیوی خود فاصله بگیری، زیرا نمی‌توانیم از دین بهره‌مند شویم مگر اینکه بار مسئولیت آن را بر دوش بکشیم.
گر ازین شاخ گل وصل طمع می‌داریم
اندرین راه غم عشق چو عطار کشیم
هوش مصنوعی: اگر ما به این گل وصل امید داریم، باید در این مسیر پر از درد و غم عشق مانند عطار پیش برویم.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۶۱۷ به خوانش عندلیب