گنجور

غزل شمارهٔ ۳۸۹

بردار صراحیی ز خمار
بربند به روی خرقه زنار
با دردکشان دردپیشه
بنشین و دمی مباش هشیار
یا پیش هوا به سجده درشو
یا بند هوا ز پای بردار
تا چند نهان کنی به تلبیس
این دین مزورت ز اغیار
تا کی ز مذبذبین بوی تو
یک لحظه نخفته و نه بیدار
گر زن صفتی به کوی سر نه
ور مرد رهی درآی در کار
سر در نه و هرچه بایدت کن
گه کعبه مجوی و گاه خمار
چون سیر شدی ز هرزه کاری
آنگاه به دین درآی یکبار
گه آیی و گاه بازگردی
این نیست نشان مرد دین‌دار
چیزی که صلاح تو در آن است
بنیوش که با تو گفت عطار

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بردار صراحیی ز خمار
بربند به روی خرقه زنار
هوش مصنوعی: لیوانی پر از شراب را از میخانه بردار و به دور کمر عارفانه‌ات ببند.
با دردکشان دردپیشه
بنشین و دمی مباش هشیار
هوش مصنوعی: با افرادی که درگیر درد و رنج هستند، همراه شو و لحظه‌ای آرام و بی‌توجه نباش.
یا پیش هوا به سجده درشو
یا بند هوا ز پای بردار
هوش مصنوعی: یا خود را به تسلیم در برابر عشق و احساس بسپار و یا از دست و پای خواهش‌ها و تمناها رها شو.
تا چند نهان کنی به تلبیس
این دین مزورت ز اغیار
هوش مصنوعی: چقدر می‌خواهی دین واقعی‌ات را با تظاهر و فریب پنهان کنی تا دیگران نفهمند؟
تا کی ز مذبذبین بوی تو
یک لحظه نخفته و نه بیدار
هوش مصنوعی: تا کی باید در حال سردرگمی و تردید از عطر تو به شوق و ناامیدی بگذرانم، نه لحظه‌ای در آرامش و نه لحظه‌ای در بیداری؟
گر زن صفتی به کوی سر نه
ور مرد رهی درآی در کار
هوش مصنوعی: اگر زنی با خصوصیات خاصی به کوچه‌ای برود، مردی هم اگر در آن مسیر باشد، باید وارد عمل شود و کاری انجام دهد.
سر در نه و هرچه بایدت کن
گه کعبه مجوی و گاه خمار
هوش مصنوعی: در دل خود جستجو کن و به دنبال حقیقت باش، نه اینکه فقط در مکان‌های مقدس یا در حالت‌های مستی به دنبالش بگردی.
چون سیر شدی ز هرزه کاری
آنگاه به دین درآی یکبار
هوش مصنوعی: زمانی که از کارهای بیهوده و بی‌فایده سیر و خسته شدی، آنگاه می‌توانی یک بار به دین و آموزه‌های آن روی بیاوری.
گه آیی و گاه بازگردی
این نیست نشان مرد دین‌دار
هوش مصنوعی: گاهی می‌رسی و گاهی دور می‌شوی، این رفتار نشانه‌ی انسانی مومن و دین‌دار نیست.
چیزی که صلاح تو در آن است
بنیوش که با تو گفت عطار
هوش مصنوعی: به آنچه که برای تو خوب و مفید است گوش فرا بده، زیرا عطار به تو چیزی گفته است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۳۸۹ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1398/10/20 02:01
عباس شهسوار

بیت پنجم این شعر اشاره دارد به آیه 143 سوره نساء
مُذَبْذَبِینَ بَیْنَ ذَٰلِکَ لَا إِلَیٰ هَٰؤُلَاءِ وَلَا إِلَیٰ هَٰؤُلَاءِ ۚ وَمَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِیلًا
ترجمه
دو دل و مردّد باشند، نه به سوی مؤمنان یکدل می‌روند و نه به جانب کافران. و هر که را خدا گمراه کند پس هرگز برای او راه هدایتی نخواهی