گنجور

غزل شمارهٔ ۳۴۳

ای کوی توام مقصد و ای روی تو مقصود
وی آتش عشق تو دلم سوخته چون عود
چه باک اگرم عقل و دل و جان بنماند
گو هیچ ممان زانکه تویی زین همه مقصود
در عشق تو جانم که وجود و عدمش نیست
دانی تو که چون است نه معدوم و نه موجود
هر آدمی‌یی را که کفی خاک سیاه است
بی‌واسطه دادی تو وجودی ز سر جود
چون ژنده قبایی است که آن خاص ایاز است
تا چند کند سرکشی از خلعت محمود
مردانه در این راه درآ ای دل غافل
کز عشق نه مقبول بود مرد نه مردود
چون خضر برون آی ازین سد نهادت
تا باز گشایند تو را این ره مسدود
هرچیز که در هر دو جهان بستهٔ آنی
آن است تورا در دو جهان مونس و معبود
عطار اگر سایه‌صفت گم شود از خود
خورشید بقا تابدش از طالع مسعود

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای کوی توام مقصد و ای روی تو مقصود
وی آتش عشق تو دلم سوخته چون عود
هوش مصنوعی: ای کوی تو، جایی است که من به آن می‌روم و روی تو، هدف من است. آتش عشق تو دل مرا مانند چوب عود سوزانده است.
چه باک اگرم عقل و دل و جان بنماند
گو هیچ ممان زانکه تویی زین همه مقصود
هوش مصنوعی: چه نگرانی دارد اگر عقل و دل و جان من باقی نماند، چون که تویی هدف نهایی من از تمام اینها.
در عشق تو جانم که وجود و عدمش نیست
دانی تو که چون است نه معدوم و نه موجود
هوش مصنوعی: در عشق تو، جان من در وضعیتی است که نه به حقیقت وجود دارد و نه به طور کامل غایب است. آیا می‌دانی که این حالت چگونه است؟ نه می‌توان آن را موجود دانست و نه غیرموجود.
هر آدمی‌یی را که کفی خاک سیاه است
بی‌واسطه دادی تو وجودی ز سر جود
هوش مصنوعی: هر انسانی که از خاک سیاه به وجود آمده، به‌طور مستقیم از بخشش تو هست که وجودی به او داده‌ای.
چون ژنده قبایی است که آن خاص ایاز است
تا چند کند سرکشی از خلعت محمود
هوش مصنوعی: مثل یک لباس پاره است که مخصوص ایاز، غلام معروف، است. تا کی می‌خواهد این لباس از نعمت‌ها و مقام محمود سرکشی کند؟
مردانه در این راه درآ ای دل غافل
کز عشق نه مقبول بود مرد نه مردود
هوش مصنوعی: با شجاعت در این مسیر قدم بگذار، ای دل نادان؛ زیرا در عشق نه کسی به خاطر شجاعتش پذیرفته می‌شود و نه به خاطر ترسش رد می‌شود.
چون خضر برون آی ازین سد نهادت
تا باز گشایند تو را این ره مسدود
هوش مصنوعی: زمانی که مثل خضر از این مانع خارج شوی، دوباره راه مسدود تو را باز خواهند کرد.
هرچیز که در هر دو جهان بستهٔ آنی
آن است تورا در دو جهان مونس و معبود
هوش مصنوعی: هر چیزی که در این دنیا و دنیای دیگر به آن مرتبط است، آنچه به تو شادابی و آرامش می‌بخشد، در واقع مونس و پرستشگاه تو در هر دو جهان است.
عطار اگر سایه‌صفت گم شود از خود
خورشید بقا تابدش از طالع مسعود
هوش مصنوعی: اگر عطار، که به حقیقت سایه‌ای از وجود نورانی است، از خود گم و محو شود، همچنان نور جاودانه‌ای از خورشید گیتی، بر او تابیده خواهد شد، زیرا که او به سرنوشت نیکو و خوشی دچار است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۳۴۳ به خوانش عندلیب