گنجور

غزل شمارهٔ ۲۸۷

آنها که پای در ره تقوی نهاده‌اند
گام نخست بر در دنیا نهاده‌اند
آورده‌اند پشت برین آشیان دیو
پس چون فرشته روی به عقبی نهاده‌اند
آزاد گشته‌اند ز کونین بنده‌وار
خود را همی نه ملک و نه مأوی نهاده‌اند
چون کار بخت و صورت تقوی بدیده‌اند
حالی قدم ز صورت و معنی نهاده‌اند
ایمان به توبه و نه ندم تازه کرده‌اند
وین تازه را لباس ز تقوی نهاده‌اند
فرعون نفس را به ریاضت بکشته‌اند
وانگاه دل بر آتش موسی نهاده‌اند
از طوطیان ره چو قدم برگرفته‌اند
طوبی لهم که بر سر طوبی نهاده‌اند
زاد ره و ذخیرهٔ این وادی مهیب
در طشت سر بریده چو یحیی نهاده‌اند
اول به زیر پای سگان خاک گشته‌اند
آخر چو باد سر سوی مولی نهاده‌اند
عطار را که از سخنش زنده گشت جان
معلوم شد که همدم عیسی نهاده‌اند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آنها که پای در ره تقوی نهاده‌اند
گام نخست بر در دنیا نهاده‌اند
هوش مصنوعی: افرادی که در مسیر پرهیزگاری و تقوا قدم می‌گذارند، در حقیقت ابتدا وارد دنیای مادی و ظاهری شده‌اند.
آورده‌اند پشت برین آشیان دیو
پس چون فرشته روی به عقبی نهاده‌اند
هوش مصنوعی: در این‌جا اشاره شده است که موجودات نیکو (فرشتگان) به خاطر اینکه به دیو (نیروی منفی) پشت کرده‌اند، رو به عقب دیده می‌شوند و این وضعیت نشان‌دهنده رویارویی با چالش‌ها و خطرات است. در واقع، برای حفظ خوبی و نیکی، باید با نیروهای منفی مقابله کرد.
آزاد گشته‌اند ز کونین بنده‌وار
خود را همی نه ملک و نه مأوی نهاده‌اند
هوش مصنوعی: آزاد شده‌اند و دیگر به بندگی و وابستگی به دنیا ادامه نمی‌دهند. نه به مقام پادشاهی رسیده‌اند و نه جای امن و آسوده‌ای برای خود انتخاب کرده‌اند.
چون کار بخت و صورت تقوی بدیده‌اند
حالی قدم ز صورت و معنی نهاده‌اند
هوش مصنوعی: وقتی که سرنوشت و چهره تقوا را دیده‌اند، اکنون به معنای عمیق و واقعی آن توجه کرده و از ظاهر به باطن رفته‌اند.
ایمان به توبه و نه ندم تازه کرده‌اند
وین تازه را لباس ز تقوی نهاده‌اند
هوش مصنوعی: ایمان به توبه جدیدی پیدا کرده‌اند و این تازگی را با لباس تقوی پوشانده‌اند.
فرعون نفس را به ریاضت بکشته‌اند
وانگاه دل بر آتش موسی نهاده‌اند
هوش مصنوعی: نفس سرکش و آز را به سختی به زحمت انداخته‌اند و سپس دل خود را به وحدت و پاکی وجود موسی سپرده‌اند.
از طوطیان ره چو قدم برگرفته‌اند
طوبی لهم که بر سر طوبی نهاده‌اند
هوش مصنوعی: چون طوطیان از راه رفتند و چیزی به دست آوردند، خوشا به حال آنان که بر درخت طوبی نشسته‌اند.
زاد ره و ذخیرهٔ این وادی مهیب
در طشت سر بریده چو یحیی نهاده‌اند
هوش مصنوعی: مسیر زندگی و تدارکات لازم برای این راه سخت و خطرناک، مانند سر بریدهٔ یحیی در طشت قرار داده شده است.
اول به زیر پای سگان خاک گشته‌اند
آخر چو باد سر سوی مولی نهاده‌اند
هوش مصنوعی: در ابتدا، به زیر پای سگان رفته و خاکی شده‌اند، اما در پایان مانند باد به سمت پروردگار خویش حرکت کرده‌اند.
عطار را که از سخنش زنده گشت جان
معلوم شد که همدم عیسی نهاده‌اند
هوش مصنوعی: عطار باعث حیات و زندگی دوباره یک انسان شده است، و این نشان می‌دهد که او در مقام دوستی و همراهی با عیسی قرار دارد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۸۷ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1399/08/13 11:11
هادی

بیت دوم
آورده اند پشت بر این ...