عطارغزل شمارهٔ ۲۲۳
چون پرده ز روی ماه برگیرد
از فرق فلک کلاه برگیرد
بی روی چو ماه او دم سردم
از روی سپهر ماه برگیرد
صاحب‌نظری اگر دمم بیند
هر دم که زنم به آه برگیرد
در راه فتاده‌ام به بوی آنک
چون سایه مرا ز راه برگیرد
و او خود چو مرا تباه بیند حال
سایه ز من تباه برگیرد
خطش چو به خون من سجل بندد
دو جادو را گواه برگیرد
که حکم کند بدین گواه و خط
جز آنکه دل از اله برگیرد
هرگاه که زلف او نهد جرمم
صد توبه به یک گناه برگیرد
لیکن لب عذرخواه پیش آرد
وز هم لب عذرخواه برگیرد
جادو بچهٔ دو چشمش آن خواهد
تا رسم گدا و شاه برگیرد
صد بالغ را ببین که چون از راه
جادو بچهٔ سیاه برگیرد
عقل آید و عالمی حشر سازد
وز صبر بسی سپاه برگیرد
با قلب شکسته پیش صف آید
تا پرده ز پیشگاه برگیرد
چشمش به صف مژه به یک مویش
با خیل و سپه ز راه برگیرد
گفتم اگرم دهد پناه خود
کنجی دلم از پناه برگیرد
از نقد جهان فرید را قلبی است
این قلب که گاه گاه برگیرد
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چون پرده ز روی ماه برگیرد
از فرق فلک کلاه برگیرد
هوش مصنوعی: وقتی که پرده از روی ماه برداشته می‌شود، مانند این است که آسمان کلاهش را برمی‌دارد.
بی روی چو ماه او دم سردم
از روی سپهر ماه برگیرد
هوش مصنوعی: اگر چهرهٔ او چون ماه نباشد، من از سردی و بی‌حالی دچار مشکل می‌شوم، زیرا نور و روشنی ماه از آسمان بر من می‌تابد.
صاحب‌نظری اگر دمم بیند
هر دم که زنم به آه برگیرد
هوش مصنوعی: اگر کسی که در مقام بینش و دانش است به من توجه کند، هر بار که آهی می‌کشم، او به من نگاهی می‌اندازد و توجهش جلب می‌شود.
در راه فتاده‌ام به بوی آنک
چون سایه مرا ز راه برگیرد
هوش مصنوعی: در مسیری قدم گذاشته‌ام و به بوی او می‌رسم، مانند سایه‌ای که مرا از راه بیرون می‌آورد.
و او خود چو مرا تباه بیند حال
سایه ز من تباه برگیرد
هوش مصنوعی: او زمانی که حال مرا خراب ببیند، خودش را از من دور می‌کند و مانند سایه‌ای که از من فاصله می‌گیرد، از من جدا خواهد شد.
خطش چو به خون من سجل بندد
دو جادو را گواه برگیرد
هوش مصنوعی: وقتی خط او به خون من ثبت شود، دو جادوگر شهادت می‌دهند.
که حکم کند بدین گواه و خط
جز آنکه دل از اله برگیرد
هوش مصنوعی: تنها کسی می‌تواند درباره‌ی این موضوع قضاوت کند که دلش از عشق الهی منحرف شده باشد.
هرگاه که زلف او نهد جرمم
صد توبه به یک گناه برگیرد
هوش مصنوعی: هر بار که او با زلفش مرا گناهکار کند، تمام توبه‌هایم به خاطر یک خطا بی‌اثر می‌شود.
لیکن لب عذرخواه پیش آرد
وز هم لب عذرخواه برگیرد
هوش مصنوعی: اما لب‌های عذرخواهی را به پیش می‌آورد و از هم لب‌های عذرخواهی را پس می‌گیرد.
جادو بچهٔ دو چشمش آن خواهد
تا رسم گدا و شاه برگیرد
هوش مصنوعی: جادو دختر دو چشمی است که می‌خواهد دنیای گدا و شاه را دگرگون کند.
صد بالغ را ببین که چون از راه
جادو بچهٔ سیاه برگیرد
هوش مصنوعی: ببین چگونه صد نفر بالغ، از طریق جادو موفق می‌شوند که یک بچه سیاه را به دست آورند.
عقل آید و عالمی حشر سازد
وز صبر بسی سپاه برگیرد
هوش مصنوعی: عقل می‌آید و جهانی را به هم می‌ریزد و از صبر، نیروهای زیادی را جمع‌آوری می‌کند.
با قلب شکسته پیش صف آید
تا پرده ز پیشگاه برگیرد
هوش مصنوعی: با قلبی آسیب‌دیده به صف می‌پیوندد تا پرده را از جلوی چشمانش بردارد.
چشمش به صف مژه به یک مویش
با خیل و سپه ز راه برگیرد
هوش مصنوعی: چشمان او با زیبایی مژه‌اش و یک رشته مو، مثل لشکری از زیبایی و جاذبه به سمتش جذب می‌شود.
گفتم اگرم دهد پناه خود
کنجی دلم از پناه برگیرد
هوش مصنوعی: گفتم اگر او مرا در پناه خود قرار دهد، دلم از پناه دیگری بی‌نیاز خواهد شد.
از نقد جهان فرید را قلبی است
این قلب که گاه گاه برگیرد
هوش مصنوعی: فرید، قلبی دارد که در مواجهه با دنیای اطرافش گاهی دچار تزلزل می‌شود و انفعال نشان می‌دهد.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۲۲۳ به خوانش عندلیب
حاشیه ها
1395/12/01 18:03
نادر..
وزن این غزل نغز "مفعول مفاعلن مفاعیلن" بوده و ابیات اندکی در این وزن سروده شده است ..
در راه فتاده‌ام به بوی آنک
چون سایه مرا ز راه برگیرد ..