گنجور

غزل شمارهٔ ۱۸۰

صبح بر شب شتاب می‌آرد
شب سر اندر نقاب می‌آرد
گریهٔ شمع وقت خندهٔ صبح
مست را در عذاب می‌آرد
ساقیا آب لعل ده که دلم
ساعتی سر به آب می‌آرد
خیز و خون سیاوش آر که صبح
تیغ افراسیاب می‌آرد
خیز ای مطرب و بخوان غزلی
هین که زهره رباب می‌آرد
صبحدم چون سماع گوش کنی
دیده را سخت خواب می‌آرد
مطرب ما رباب می‌سازد
ساقی ما شراب می‌آرد
همه اسباب عیش هست ولیک
مرگ تیغ از قراب می‌آرد
عالمی عیش با اجل هیچ است
این سخن را که تاب می‌آرد
ای دریغا که گر درنگ کنم
عمر بر من شتاب می‌آرد
در غم مرگ بی‌نمک عطار
از دل خود کباب می‌آرد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صبح بر شب شتاب می‌آرد
شب سر اندر نقاب می‌آرد
هوش مصنوعی: صبح به سرعت بر شب می‌تازد و شب خود را زیر پوششی از تاریکی پنهان می‌کند.
گریهٔ شمع وقت خندهٔ صبح
مست را در عذاب می‌آرد
هوش مصنوعی: گريهٔ شمع به خاطر روشنایی صبح، حالتی از درد و رنج را به همراه دارد و این حس را به کسانی که شاد و مست هستند، منتقل می‌کند.
ساقیا آب لعل ده که دلم
ساعتی سر به آب می‌آرد
هوش مصنوعی: ای ساقی، کمی از آن شراب قرمز به من بده؛ زیرا دل من لحظه‌ای است که می‌خواهد به درون آب برود و غرق شود.
خیز و خون سیاوش آر که صبح
تیغ افراسیاب می‌آرد
هوش مصنوعی: برخیز و خون سیاوش را جمع کن، زیرا صبح صبحی است که تیغ افراسیاب را به همراه دارد.
خیز ای مطرب و بخوان غزلی
هین که زهره رباب می‌آرد
هوش مصنوعی: بجنب و ساز را به دست گیر و شعری زیبا بخوان، چرا که شادی و خوشی را به ارمغان می‌آورد.
صبحدم چون سماع گوش کنی
دیده را سخت خواب می‌آرد
هوش مصنوعی: صبح‌هنگام، وقتی به صدای سماع گوش می‌دهی، چشمانت به خواب می‌رود و خواب آلود می‌شود.
مطرب ما رباب می‌سازد
ساقی ما شراب می‌آرد
هوش مصنوعی: موسیقیدان ما با رباب نوا می‌کند و ساقی برای ما شراب می‌آورد.
همه اسباب عیش هست ولیک
مرگ تیغ از قراب می‌آرد
هوش مصنوعی: تمام امکانات و لذت‌های زندگی فراهم است، اما در نهایت، مرگ مانند شمشیری است که از غلاف بیرون می‌آید.
عالمی عیش با اجل هیچ است
این سخن را که تاب می‌آرد
هوش مصنوعی: زندگی در این دنیا در برابر مرگ هیچ ارزشی ندارد. این سخن را کسی می‌گوید که توانایی درک و قبول حقیقت آن را داشته باشد.
ای دریغا که گر درنگ کنم
عمر بر من شتاب می‌آرد
هوش مصنوعی: حیف که اگر لحظه‌ای توقف کنم، زمان به سرعت بیشتری برایم پیش می‌رود.
در غم مرگ بی‌نمک عطار
از دل خود کباب می‌آرد
هوش مصنوعی: عطار با مرگش باعث شده که دل من به شدت ناراحت و آتشین شود. این درد و غم به قدری عمیق است که مانند کبابی در دل من می‌سوزد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۸۰ به خوانش عندلیب