عطاربخش ۳۳ - مجادله کردن بلبل با موش خوار و جواب او
بیا ای مرغ نابالغ کجائی
ز عمر نازنین غافل چرائی
دریغا برگ عمرت رفت بر باد
دمی ناکرده خود را از جهان شاد
اگر پرت بدی یعنی که دانش
اگر بالت بدی یعنی که بینش
بپری تا درخت جاودانی
وگرنه تا ابد اینجا بمانی
ز شوق آشیان ای مرغ افلاک
شدی افتان و خیزان بر سر خاک
مکن سستی که دوران سخت تند است
ز پیران کار طفلان ناپسند است
بزرگی و ولی آزار خواری
کم آزادی ولی مردار خواری
مشام آکنده از گند مردار
چو زاغ وسگ شوی برگند مردار
مکن با زاغ و با سگ هم نشینی
چو خواهی گلشن سیمرغ بینی
تو هشیاری دل چون بارداری
تو از مردار خوردن دان که خواری
بمرداری فرود آوردهٔ سر
چرا تازی بدانش بر سر افسر
چرا عاشق نباشی تا بباشی
برون از زاهدان رومی خراشی
تو مستی باش تا هشیار گردی
ز عمر خویشتن بیزار گردی
بخش ۳۲ - نصیحت بلبل طاوس را به قطع کردن زینت: برو طاوس شهوت را ببر سربخش ۳۴ - نصیحت پذیرفتن موش خوار: ز من پندی فرا گیر ای خردمند
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بیا ای مرغ نابالغ کجائی
ز عمر نازنین غافل چرائی
هوش مصنوعی: بیا ای پرنده جوان، کجایی؟ چرا از عمر گرانبها و نازنینت غافلی؟
دریغا برگ عمرت رفت بر باد
دمی ناکرده خود را از جهان شاد
هوش مصنوعی: متأسفانه، عمرت بی‌ثمر و به هدر رفته است و در این مدت، نتوانسته‌ای به خوشی و شادی زندگی‌ات بپردازی.
اگر پرت بدی یعنی که دانش
اگر بالت بدی یعنی که بینش
هوش مصنوعی: اگر دیدگاهت را درست انتخاب کنی، نشان‌دهنده آگاهی و دانش توست. اگر زاویه دید و تمرکزت را تغییر دهی، نشانه‌ای از بصیرت و درک عمیق‌تر تو خواهد بود.
بپری تا درخت جاودانی
وگرنه تا ابد اینجا بمانی
هوش مصنوعی: بپر تا به درختی ابدی برسی، و گرنه همیشه در همین جا خواهی ماند.
ز شوق آشیان ای مرغ افلاک
شدی افتان و خیزان بر سر خاک
هوش مصنوعی: به خاطر هیجان و علاقه‌ات به آشیانت، ای پرنده آسمان، به زمین آمده‌ای و در حال پرواز و نشستن هستی.
مکن سستی که دوران سخت تند است
ز پیران کار طفلان ناپسند است
هوش مصنوعی: نباید در کارها سستی کنی، زیرا زمانه به شدت دشوار و سخت در حال گذر است و انجام کارهای کودکان توسط بزرگ‌ترها پسندیده نیست.
بزرگی و ولی آزار خواری
کم آزادی ولی مردار خواری
هوش مصنوعی: آدمی که بزرگ و محترم است، اگر به دیگران آزار برساند، به واقع آزادی خود را از دست می‌دهد و به یک مرده‌خواری تبدیل می‌شود. در واقع، آزار دیگران نه تنها به خود آسیب می‌زند، بلکه باعث دوری از آزادی حقیقی می‌شود.
مشام آکنده از گند مردار
چو زاغ وسگ شوی برگند مردار
هوش مصنوعی: برای توصیف حالتی که تحت تأثیر چیزهای نامطبوع قرار گرفته‌ای، به این صورت می‌توان گفت: وقتی در فضایی قرار می‌گیری که بوی زشت و بدی از مردار به مشام می‌رسد، مانند زاغ و سگی می‌شوی که در کنار گند مردار زندگی می‌کند. این وضعیت نشان‌دهنده‌ی قرار گرفتن در محیطی ناخوشایند و نامطلوب است.
مکن با زاغ و با سگ هم نشینی
چو خواهی گلشن سیمرغ بینی
هوش مصنوعی: با زاغ و سگ هم‌نشینی نکن، چون اگر می‌خواهی زیبایی‌ها و خوشی‌ها را ببینی، باید با انسان‌های خوب و با فضیلت همراه شوی.
تو هشیاری دل چون بارداری
تو از مردار خوردن دان که خواری
هوش مصنوعی: دل تو مانند یک زن حامله است، پس باید بدانی که از چیزهای بی‌ارزش و مضر تغذیه کردن، تو را به ذلت می‌کشاند.
بمرداری فرود آوردهٔ سر
چرا تازی بدانش بر سر افسر
هوش مصنوعی: چرا چنگال قهرمانان به سر کسی که نشان افتخار دارد، نشسته است؟ این نشان می‌دهد که سرنوشت او به خطر افتاده و در معرض آسیب قرار دارد.
چرا عاشق نباشی تا بباشی
برون از زاهدان رومی خراشی
هوش مصنوعی: چرا نباید عاشق باشی تا بتوانی از زهد و ریا فاصله بگیری و به واقعیات عشق و زندگی بپردازی؟
تو مستی باش تا هشیار گردی
ز عمر خویشتن بیزار گردی
هوش مصنوعی: اینجا گفته می‌شود که در حالت شادی و مستی بمان تا زمانی که به آگاهی و هشیاری برسی، زیرا در این حالت ممکن است از زندگی و تکرار روزمره خود خسته شوی و دلتنگی را حس کنی.
حاشیه ها
1389/12/24 14:02
علی حاجی بلند
بیت 8
آکنده ای
درست است